Η αλήθεια για το 1821 μέχρι σήμερα, που οι κρατούντες κρύβουν επιμελώς

Από το προσωπικό ιστολόγιο του Παναγιώτη Βήχου

Θυμάστε το ιερατείο του ορθόδοξου φονταμενταλισμού, που απειλούσε ανοιχτά Θεούς και δαίμονες, κραδάνοντας δια του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου το Λάβαρο της Αγίας Λαύρας πριν μερικά χρόνια; Ο Αρχιεπίσκοπος μάλιστα την περίοδο εκείνη, μιλώντας στη "λαοσύναξη" της Αθήνας είχε κατηγορήσει τους "Αθεους" "για παντελή άγνοια" της ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα στον τόπο αυτό. Και όμως είναι ίσως η εκκλησία η μόνη που δεν δικαιούτε να μιλάει για "άγνοια" γιατί ο ρόλος που έπαιξε όλα αυτά τα χρόνια από το 1821 μέχρι τις μέρες μας, κάθε άλλο παρά καθαρός είναι. Για να πάρουμε μια μικρή "γεύση" του πόσο "προοδευτικός" ήταν ο ρόλος της εκκλησίας όλα αυτά τα χρόνια ας θυμήσουμε στην ηγεσία της εκκλησίας ότι ακόμα και ο Σπύρος Τρικούπης το 1875 στην Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως έγραψε τα εξείς: "Ψευδής είναι η Εν Ελλάδι επικρατούσα ιδέα ότι εν τη Μονή της Αγίας Λαύρας ανυψώθη κατά πρώτον η σημαία της Επαναστάσεως". Κι επειδή κάποια στιγμή οι μύθοι πρέπει να αντικαθίστανται από τα πραγματικά γεγονότα και την Ιστορία ας κάνουμε μια μικρή "ξενάγηση" στα χρόνια αυτά από την Επανάσταση του 1821 μέχρι σήμερα για να δούμε το ρόλο της εκκλησίας σ΄ αυτά..

  

Βήχος Παναγιώτης 

 Ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης το 1789 με τα μυνήματα περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ρουσώ, Βολταίρος), Ορθολογισμού (Καρτέσιος) και Αθεϊας (Εγκυκλοπαιδιστές), αγγίζει το πρόβλημα της κατεχόμενης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία Ελλάδας, και διαμορφώνει νέα κοινωνικοπολιτικά κριτήρια στον υπάρχοντα, εντός και εκτός συνόρων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Ελληνισμό. Μέσα στα επόμενα τριάντα χρόνια μεθοδεύεται η ιδέα της Απελευθέρωσης και της Επανάστασης.

Το σκιερό, όμως, ιερατικό μέγαρο απέτρεπε την εισροή του ανατέλλοντος δυτικού Διαφωτισμού και μεθόδευε την ασιατική αγραμματοσύνη, διακινώντας τη στατική και νοσηρή θεώρηση ότι πέραν της τυφλής υποταγής, καμία άλλη αρετή δεν είναι απαραίτητη για έναν καλό χριστιανό. Νοοτροπία και καθεστώς που εξυπηρετούσε απόλυτα τους Οθωμανούς, που δε θέλανε ανταρσίες στην αυτοκρατορία τους, ενώ παράλληλα κι η εκκλησία απολάμβανε στο ακέραιο όλα τα συμφωνημένα προνόμια.

Έτσι, λοιπόν, όταν ξεκίνησε η Επανάσταση του 1821 η εκκλησία μέσω του Πατριαρχείου ΤΗΝ ΑΦΟΡIΣΕ όπως αφόρισε και τους επαναστάτες, το Ρήγα Φεραίο, αλλά και τον Υψηλάντη. Νάτη λοιπόν η επαίσχυντη απόφαση Αφορισμού: "... Εκείνους δε τους ασεβείς πρωταιτίους και απονενοημένους φυγάδας και αποστάτας ολεθρίους να τους μισείτε και να τους αποστρέφεστε και διανοία και λόγω, καθότι και η εκκλησία τους έχει μεμισημένους, και επισωρεύει κατ΄ αυτών τας παλαμναιοτάτας και φρικωδεστάτας αράς: ως μέλη σεσηπότα, τους έχει αποκεκομμένους της καθαράς και υγιαινούσης χριστιανικής ολομελείας. Ως παραβάται δε των Θείων νόμων και κανονικών διατάξεων... ΑΦΟΡΙΣΜΕΝΟΙ υπάρχειεν και κατηραμένοι και αυγχώρητοι και μετά θάνατον (...)".

Ο αφορισμός, εκτός από την υπογραφή του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, φέρει την υπογραφή του μητροπολίτη Ιεροσολύμων, καθώς και, μεταξύ άλλων, των μητροπολιτών Καισαρείας, Νικομήδειας, Δέρκων, Ανδριανουπόλεως, Βιζύης κλπ., κλπ. Έτσι λοιπόν όπως έχουμε γράψει παλιότερα στον μακαρίτη "Παλαιών Πατρών Γερμανό", τον κύριο Χριστόδουλο ότι όταν το Γενάρη του 1821 ο Παπαφλέσσας έφθασε στη Βοστίτσα (Αίγιο) για να ξεσηκώσει τους προκρίτους και τους αρχιερείς ενανίων των τούρκων κατακτητών, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός τον αποκάλεσε "εξωλέστατον" και "απατεώνα"! Ο ίδιος ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στις πρώτες σελίδες των απομνημονευμάτων του - που διάβασα ο ίδιος με τα μάτια μου - ομολογεί ότι όταν ξεκίνησε ο ξεσηκωμός δεν ήταν στην Αγία Λαύρα, ούτε ύψωσε εκεί λάβαρα, όπως του "καταλογίζουν" μεταγενέστεροι και σημερινοί θαυμαστές του, σαν τον Χριστόδουλο και όχι μόνο. Ο Παπαφλέσσας πάντως συνέχισε μετά τη Βοστίτσα το απελευθερωτικό του έργο ως το... Μανιάκι, μολονότι κεκοσμημένος με επίθετα όπως "απατεών" και "εξωλέστατος" από τον αρχιεπίσκοπο αλάβαρον...

**********************************

Αυτά συνέβησαν τότε. Αλλά και αργότερα η εκκλησία - για να έρθουμε σε ποιο κοντινά μας χρόνια - αναθεμάτισε και το Βενιζέλο και συμμετείχε ενεργά στη δικτατορία του Μεταξά... Ας δούμε όμως τι συνέβη τον καιρό της Γερμανικής κατοχής στη χώρα μας. Κατ΄ αρχάς ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος της εποχής, ο Δαμασκηνός, ανέβηκε στο θρόνο του λόγω της εκλεκτικής του σχέσης με την κατοχική "κυβέρνηση" του Τσολάκογλου. Μάλιστα σε επιστολή του προς τον Τσολάκογλου (και αφού είχε με τη βοήθεια του τελευταίου καταλάβει την Αρχιεπισκοπή) ο Δαμασκηνός χαρακτήριζε τη συνθηκολόγηση με τους κατακτητές σαν "μέτρον ανάγκης"...

Στα χρόνια του εμφυλίου, αλλά και κατοπινά, η εκκλησία δηλώνει πάντα πίστη στας "εθνικάς" δυνάμεις της πολιτικής ζωής του τόπου και επομένως οι εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου που καταδικάζουν τον απελευθερωτικό αγώνα και τους αριστερούς, είναι στην ημερήσια διάταξη. Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετά χρόνια αργότερα, το 1984, το ένα τρίτο των μελών της Ιεράς Συνόδου είχε προϋπηρεσία στο στρατό κατά την περίοδο του Εμφυλίου! Ορισμένοι μάλιστα από τους αρχιμανδρίτες εκείνης της εποχής, που αργότερα έγιναν ισχυροί μητροπολίτες, εκτός των άλλων υπηρέτησαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Μακρόνησο.

Η επίσημη εκκλησία υπήρξε, όμως, ανέκαθεν και κήρυκας του σκοταδισμού και στον τομέα της σκέψης, πολύ δε περισσότερο της δράσης, όσον αφορά την κατοχύρωση προοδευτικών μέτρων στο χώρο της εκπαίδευσης (άλλωστε οι μαθητές το 1999 ήταν οι τελευταίοι που έμαθαν τι σημαίνει να "αποκηρύσσει" τον αγώνα τους η εκκλησία, όπως συνέβη με τις δηλώσεις του κυρίου Χριστόδουλου). Έτσι πνευματικοί άνθρωποι της χώρας μας βρέθηκαν κατά καιρούς στο στόχαστρο της εκκλησίας. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση με τους "μαλλιαρούς"-δημοτικιστές. Τότε με παρέμβαση της Ιεράς Συνόδου τον Ιούλη του 1925 για να αντιμετωπιστούν οι "άθεοι" δημοτικιστές το κράτος απομακρύνει το Γενάρη του 1926 από τις θέσεις τους τούς "επικίνδυνους" για την πνευματική υγεία των παιδιών μας τους εκπαιδευτικούς Γληνό, Ιορδανίδη, Δελμούζο, Ρόζα Ιμβριώτη, Παπαμαύρο και Κώστα Βάρναλη. Επιπλέον το κράτος καταργεί και την Παιδαγωγική Ακαδημία.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1954, στο στόχαστρο της Ιεράς Συνόδου μπαίνει και ο Καζαντζάκης. Τα έργα του "Καπετάν Μιχάλης" και "Ο τελευταίος Πειρασμός" προκαλούν τη μήνιν του ιερατείου. Η Ιερά Σύνοδος ζητά από το Πατριαρχείο να αφορίσει τα βιβλία, αλλά ο σάλος που προκαλείται αποσοβεί μια τέτοια εξέλιξη. Είναι προφανές ότι το νήμα που συνδέει εκείνους που αφόρισαν το Λασκαράτο, που κυνήγησαν το Γληνό, το Βάρναλη και τον Καζαντζάκη, είναι το ίδιο νήμα που ένωσε τον Χριστόδουλο με τους αφρίζοντες "χριστιανούς" της "λαοσύναξης" της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας...

ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ

Το ρόλο που έπαιξε η εκκλησία στην περίοδο της χούντας του "Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών" τον γνωρίζουν άπαντες. Ο Μητροπολίτης Κυθήρων Μελέτιος μας έδωσε τότε μια σαφή εικόνα της στάσης της εκκλησίας απέναντι στο δικτατορικό καθεστώς: "Οι αγώνες ημών υπήρξαν μακροί, σταθεροί και πιστοί. Εδικαιώθημεν! Ηλθεν η Επανάστασης της 21ης Απριλίου 1967, ως από μηχανής Θεός. Επεζητούμεν μίαν τοιαύτην μεταβολήν. Ηπλωσεν ο Θεός την χείρα του. Εφθασεν αληθώς Σωτήρ εις την κατάλληλον στιγμήν"! Ποιος δεν θυμάται τον πνευματικό πατέρα του Χριστόδουλου (όταν διάβαζε και δεν πρόσεξε ότι είχαμε χούντα), τον Ιερώνυμο και τα πάρε δώσε με τους πραξικοπηματίες; Όμως ο ίδιος ο Χριστόδουλος την περίοδο εκείνη αρθρογραφούσε στον "Ελεύθερο Κόσμο" του Κωνσταντόπουλου, τη γνωστή φασιστική φυλλάδα και υπήρξε μέλος της "Ζωής" - γι΄ αυτά του τα κατορθώματα θα επανέλθω σε άλλο μου άρθρο - ενός παραθρησκευτικού σωματείου που στέλεχός της ήταν ο Ιερώνυμος, ο πρωθιερέας της Φρειδερίκης και εκλεκτός της χούντας των συνταγματαρχών. Φίλος και "εν Θεώ αδελφός" ο Χριστόδουλος τότε και με τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, Παρασκευόπουλο που "άφησε εποχή" με την περίφημη προσφώνησή του στη Δέσποινα Παπαδοπούλου, τη γυναίκα του δικτάτορα, που την παρομοίαζε με την... Παναγία!

Αλλά και σήμερα ο κύριος Χριστόδουλος πίσω από το μοντέρνο - αλλά υποκριτικό - ύφος του ("σας πάω με τα σκουλαρίκια"), την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών, τη χρήση των ανεκδότων και της πιο εξελιγμένης δημαγωγικής στρατηγικής, δεν μπορεί να κρύψει το συνεκτικό ιδεολογικό και πολιτικό λόγο του με εμφανές ακροδεξιό πρόσημο. Κάθε φορά που κάποιος τολμούσε να τον κρίνει, ερχόταν η στερεότυπη απάντηση ότι "ο λόγος του είναι πνευματικός και ουχί πολιτικός". Κι ας χαρακτηρίζει "γραικύλους" όσους τολμούν να ζητήσουν την αλλαγή της μεταξικής ποινικής και λοιπής νομοθεσίας, με την οποία επιβάλλεται ένα ημι-θεοκρατικό καθεστώς στη χώρα. Κι ας αποκαλύπτονται οι (κάθε άλλο παρά Θεολογικοί) δεσμοί του με τη ρατσιστική κι εθνικιστική ακροδεξιά, με πρώτη και καλύτερη τη χουντοφασιστική εφημερίδα "Στόχος" και επί χούντας τον "Ελεύθερο Κόσμο" του Κωνσταντόπουλου, όπως γράψαμε παραπάνω. Αλλά ο ακροδεξιός αρχιεπίσκοπος ούτε για τη σχέση του με τον Ιερώνυμο και τη χούντα δέχεται να εξηγηθεί. Λέγοντας πότε το ένα και πότε το ανάποδο, καταφέρνει να κερδίσει - με τη βοήθεια των ΜΜΕ - υψηλές δημοτικότητες, ώστε να διαπραγματεύεται από καλύτερες θέσεις τα προνόμιά του. Όταν ξέσπασε η διαμάχη για το περίφημο "νίκας τοις βασιλεύσι", πέρασε μια καταπληκτικής έμπνευσης συμβιβαστική απόφαση στην Ιεραρχεία για να κρατάει τους συσχετισμούς: Θα λέτε "βασιλεύσι" στους πιστούς, στο ποίμνιο εντός του ναού και "ευσεβέσι" όταν μας ακούνε και άλλα αυτιά, σε δημόσιες τελετές (με την εξαίρεση πάντως της Λακωνίας, όπου - λόγω ιδιαίτερων πολιτικών συνθηκών - θα ψάλλετε παντού και πάντοτε το "τοις βασιλεύσι"...)

Επί δύο ολόκληρα χρόνια έμεναν ασχολίαστες οι προτροπές των υφισταμένων του Χριστόδουλου, που άλλοτε τον ήθελαν "Εθνάρχη του γένους των Ελλήνων" (Νεκτάριοε Μουλατσιώτης) κι άλλοτε ζητούσαν να μπουν στη βουλή οι δεσποτάδες μέσω των ψηφοδελτίων επικρατείας των κομμάτων (Μητροπολίτης Τριφυλίας Στέφανος, Ιούνιος 1998). Κι ο ίδιος, άλλωστε, δεν παρέλειπε να εμφανιστεί ως μια εν δυνάμει λύση σωτηρίας του λαού και του έθνους: "Εάν ποτέ οι περιστάσεις το καλέσουν εμείς, η εκκλησία, ποτέ δεν αρνηθήκαμε να προσφέρουμε υπηρεσίες στο λαό και την πατρίδα μας", δήλωνε χαρακτηριστικά το Δεκέμβριο του 1998 και το επανέλαβε το 2000... Το τι υπηρεσίες προσέφεραν όλοι αυτοί στον ελληνικό λαό το είδαμε καθαρά.

Στο μεταξύ, ο κύριος Χριστόδουλος, δεν έχει κανένα πρόβλημα να καταγγέλλει τους Ευρωπαίους ("όταν εμείς χτίζαμε την Ακρόπολη, αυτοί έμεναν σε σπηλιές") λες και την Ακρόπολη την έχτισαν οι δεσποτάδες! Ταυτόχρονα όμως διεκδίκησε και πήρε τα 126 δισεκατομμύρια από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Μπορεί άνετα να μιλάει για τη "βάρβαρη ανατολή", να αναφέρεται στις "αλύτρωτες" πατρίδες, να καταγγέλλει την "εκ των έσω απειλή" (των "ενδοτικών" προφανώς) - έτσι ώστε μετά, με το κύρος του Εθνάρχη, να διαπραγματεύεται με το κράτος ορισμένες χιλιάδες στρέμματα στο Σούνιο και τον Κοκκιναρά. Αληθινός μαέστρος του πολιτικού λαϊκισμού, κατήγγειλε τον Ιανουάριο του 1999 σε εθνικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο την κρατική διαφθορά, ενώ στην πραγματικότητα ήθελε απλώς να χτίσει αυθαίρετα ναό πάνω σε ένα ρέμα του Χαλανδρίου!

Αναγκάστηκε ακόμα και ο Λαλιώτης τότε να πει πως "δεν γίνεται στο όνομα του Θεού να πνιγούν πολίτες". Για τα πάντα, άλλωστε, φρόντιζε και φροντίζει ο καλολαδωμένος μηχανισμός δημοσίων σχέσεων: Μπορεί να μην ήταν ιδιαίτερα γαλαντόμα απέναντι στους σεισμοπαθείς, η εκκλησία της Ελλάδας, πρόβλεψε όμως στον επίσημο προϋπολογισμό της του 2000 κάπου 700 δισ. για την προβολή της ίδιας και των θέσεών της- από τα ΜΜΕ και όχι μόνο. (Αυγή 16/1/00).

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Αυτή είναι η στάση της εκκλησίας από το 1821 μέχρι σήμερα, του μεγαλύτερου τσιφλικά της Ελλάδας με τα χιλιάδες στρέμματα γης στην κατοχή της, κύριου μεγαλομέτοχου σε τραπεζικές μετοχές, με αμύθητη περιουσία που εκμεταλλεύεται την κρίση και παρακμή του καπιταλισμού που ωθεί εκατομμύρια ανθρώπους στην απελπισία και στην αναζήτηση της ψεύτικης, απατηλής ουράνιας ελπίδας για τις διαψευσμένες γήινες ελπίδες. Όσο γι΄ αυτούς που "πίνουν νερό" στο όνομά του και κάνουν χιλιόμετρα να τον ακούσουν έχω να τους κάνω γνωστό το παρακάτω γνωμικό που έγραψε ο Ναζιανζηνός στον Άγιο Ιερώνυμο και ας βγάλουν τα συμπεράσματά τους, αν έχουν ακόμα τη δυνατότητα να σκεφθούν λογικά: "Έχουμε ανάγκη από όσο το δυνατόν περισσότερους μύθους για να μπορούμε να εντυπωσιάζουμε τον όχλο. Όσο λιγότερα καταλαβαίνει ο όχλος, τόσο πιο ενθουσιώδης γίνεται...".