Πηγή: Μαρξιστική Επιθεώρηση PRAXIS
Debtocracy-Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου: Αυταπάτες και Χορηγίες-Κείμενο της Συντακτικής Επιτροπής
Όπως
έχουμε πεί απο την προηγούμενη εβδομάδα, κάθε κυριακή θα δημοσιέυονται
στο ιστολόγιο κείμενα με την υπογραφή της Συντακτικής Επιτροπής. Καθώς
είναι κοινή μας πεποίθηση ότι τα θεωρητικά ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται
με όρους πλειοψηφίας-μειοψηφίας, ούτε με όρους βέτο, η
επιτροπή δεσμέυεται ότι στην περίπτωση διαφορετικών προσεγγίσεων σε
οποιοδήποτε θέμα θα δημοσιέυει, χωρίς κανέναν περιορισμό, όλες τις
απόψεις με την ίδια υπογραφή για να υπάρχει απόλυτη ισοτιμία.
Με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του βιβλίου Debtocracy
που υποστηρίζει την συγκρότηση της επιτροπής λογιστικού έλεγχου του
χρέους (ΕΛΕ), δημοσιεύουμε κείμενο της Συντακτικής επιτροπής, βασισμένο
σε ένα παλαιότερο άρθρο που είχαν υπογράψει μέλη της και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα Νέα Προοπτική στις 27/3/11
Η
γρήγορη φθορά των μέτρων της «κρίσης του χρέους» (μνημόνια και
διαρθρωτικές αλλαγές) οδηγούν τμήματα του αστικού πολιτικού προσωπικού
στην Ελλάδα να αναζητούν διεξόδους για τις απρόβλεπτες εξελίξεις που
φέρνει η οικονομική κρίση για την ευρωζώνη και οι ανταγωνισμοί στην Ε.Ε.
Αν
τα διάφορα σενάρια για το χρέος και η ψήφιση του Μεσοπρόθεσμού είναι το
αντάλλαγμα που πλασάρει ήδη η κυβέρνηση ως νίκη στο εσωτερικό, η
εναλλακτική εκδοχή που προβάλλεται από τμήματα του ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ,
Οικολόγους Πράσινους κ.ά. είναι αυτή του «κουρέματος» του χρέους μέσω
του ελέγχου του. Αυτήν την εκδοχή προβάλλει και υπηρετεί η συγκρότηση
της Επιτροπής Λογιστικού Έλεγχου (ΕΛΕ)(1). Σε αυτήν την εκδοχή έχει
προσχωρήσει -μαζί με τμήματα του ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ, τους Οικολόγους
Πράσινους- και στηρίζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ (2). Αντίστοιχες προτάσεις έχει
υποστηρίξει παλαιότερα με συνέντευξή της στην «Ελευθεροτυπία», μέχρι και η Λ. Κατσέλη (επιτροπή σοφών).
Η
ΕΛΕ εντοπίζει το πρόβλημα του ελληνικού καπιταλισμού πρωτίστως στο
δημόσιο χρέος, και υποστηρίζει επομένως πως μια άλλη φορολογική πολιτική
σε βάρος του (μεγάλου) κεφαλαίου, μαζί και με ένα μερικό «κούρεμα» του
δημόσιου χρέους αρκεί για να ξεπεραστεί η κρίση. Πρόκειται για καθαρή
(αυτ)απάτη –που πέραν των άλλων βασίζεται στην αδυναμία κατανόησης του
χαρακτήρα της τωρινής κρίσης του ελληνικού καπιταλισμού.
Ταυτόχρονα
έχουμε να κάνουμε με κραυγαλέα αδυναμία κατανόησης της ίδιας της
πολιτικής στόχευσης του «μνημονίου». Το «μνημόνιο» δεν επιχειρεί να
επιλύσει ειδικά τα προβλήματα του δημόσιου τομέα και του δημοσίου
χρέους, αλλά (ανεπιτυχώς) προσπαθεί να απαντήσει στο συνολικό
αναπτυξιακό πρόβλημα του ελληνικού καπιταλισμού και στο συνολικό
εξωτερικό του χρέος, με όρους πολέμου ενάντια στη μισθωτή εργασία και
διεθνούς-ιμπεριαλιστικής ληστρικής απομύζησης αξίας και υπεραξίας.
Για
αυτό εξάλλου μια σειρά μέτρα στα οποία διαρκώς επανέρχεται η τρόικα και
η κυβέρνηση δεν έχουν καμία σχέση με το δημόσιο χρέος αλλά αφορούν
αποκλειστικά τη μείωση του κόστους εργασίας στον ιδιωτικό και
δημόσιο τομέα (κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, μηδενικές αυξήσεις,
απελευθέρωση απολύσεων κ.ά.).
Το
πρόβλημα λοιπόν του χρέους του ελληνικού καπιταλισμού δεν είναι απλά
και μόνο πρόβλημα δημόσιου χρέους (που η όποια ΕΛΕ μπορεί να περιορίσει)
αλλά συνολικού εξωτερικού χρέους –έκφραση της δομικής ανταγωνιστικής
του υστέρησης. Στο συνολικό ακαθάριστο εξωτερικό χρέος (του ιδιωτικού
και του δημόσιου τομέα), το οποίο τροφοδοτείται από τα ελλείμματα του
ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, και ειδικότερα από το ελλειμματικό
εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, αποτυπώνεται καθαρά η διαφορά των επιπέδων
ανάπτυξης των διαφορετικών εθνικών καπιταλισμών εντός της ΕΕ-ΟΝΕ.
Οι
αναλύσεις των μελετητών της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ, Ιούλιος 2010)(3)
είναι σαφείς ως προς αυτό, αναδεικνύοντας το «εξωστρεφές» μοντέλο
ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού: «Σχεδόν μόνιμα τα ελλείμματα του
ισοζυγίου πληρωμών προέρχονται κυρίως από την υψηλή ελλειμματικότητα του
εμπορικού ισοζυγίου, και τούτο διότι η ελλειμματικότητα αυτή αντανακλά
όχι μόνο κυκλικούς παράγοντες αλλά και διαρθρωτικές αδυναμίες της
παραγωγικής βάσης». Ειδικότερα: «Τα χρόνια ελλείμματα του εμπορικού
ισοζυγίου οφείλονται σε μια σειρά από παράγοντες που προσδιορίζουν τις
εισαγωγές και τις εξαγωγές. Από την πλευρά των εισαγωγών αγαθών, οι
σημαντικότεροι παράγοντες [μεταξύ άλλων] είναι:
Οι
εγχώριες επενδύσεις σε μηχανήματα και εξοπλισμό βασίζονται σχεδόν
αποκλειστικά στις εισαγωγές των προϊόντων αυτών, οι οποίες αποτελούν
σημαντικό ποσοστό των συνολικών εισαγωγών. Επιπρόσθετα, η εγχώρια
παραγωγή έτοιμων αγαθών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές
ενδιάμεσων προϊόντων και πρώτων υλών.
Το
υψηλό εισαγωγικό περιεχόμενο των εξαγόμενων προϊόντων, που συνεπάγεται
την αλληλεξάρτηση εισαγωγών και εξαγωγών και τη μονιμότητα του
ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Αυτό συμβαίνει επειδή η
προστιθέμενη αξία των εξαγωγών δεν επαρκεί για να καλύψει σημαντικό
μέρος του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου.
Η εξάρτηση της τεχνολογικής αναβάθμισης της εγχώριας παραγωγής από τη μεταφορά της τεχνολογίας μέσω των εισαγωγών. …
Έτσι,
η ενίσχυση της ζήτησης και του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης και ο
τεχνολογικός εκσυγχρονισμός της εγχώριας παραγωγής προκαλούν αύξηση των
εισαγωγών και διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου».
Ταυτόχρονα,
σύμφωνα με τις ίδιες αναλύσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, το
«αναπτυξιακό» επίτευγμα της ελληνικής οικονομίας της περιόδου 1995-2003
«προήλθε κυρίως από τους κλάδους παραγωγής μη εμπορεύσιμων αγαθών και
υπηρεσιών. Υπολογίζεται ότι το 42% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας
αποδίδεται στα εμπορεύσιμα και το 58% στα μη εμπορεύσιμα».
Ωστόσο,
«η καλύτερη επίδοση των κλάδων παραγωγής μη εμπορευσίμων όχι μόνο δεν
συμβάλλει στη βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών βραχυχρόνια,
αλλά, αντίθετα, η αύξηση των εισοδημάτων που προκαλείται αυξάνει τη
ζήτηση των εμπορεύσιμων αγαθών από το εξωτερικό», επιδεινώνοντας το
εμπορικό έλλειμμα, επομένως και το χρέος της ελληνικής οικονομίας.
Μόνο
υπό το πρίσμα των παραπάνω μπορεί να γίνει κατανοητή η βασική όψη της
πολιτικής του «μνημονίου». Η κρίση λοιπόν του Ελληνικού καπιταλισμού δεν
είναι απλά κρίση χρέους, πολύ περισσότερο δημόσιου μόνο χρέους. Είναι
συνολική κρίση της ανεπάρκειας της παραγωγικής του βάσης. Άλλωστε το
ίδιο το δημόσιο χρέος αποτελεί πρωτίστως έκφραση της κρατικής αρωγής για
την αντιμετώπιση αυτής της παραγωγικής ανεπάρκειας (φορολογικές
ελαφρύνσεις - επιδοτήσεις κ.λπ.).
Αυτήν
την ανεπάρκεια προσπαθεί να καλύψει το μνημόνιο προωθώντας την λύση για
τις λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες της ΕΕ-ΟΝΕ, όπως η Ελλάδα: Την
«εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή τη συντριβή των εργασιακών δικαιωμάτων και
την εισοδηματική εξαθλίωση των μισθωτών τάξεων (όχι μόνο του δημόσιου
αλλά και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Τα «μνημόνια χωρίς τέλος»
είναι η μόνη πραγματική επιλογή για την αστική τάξη στην Ελλάδα.
Ακόμα
όμως και αν μείνουμε μόνο στο δημόσιο χρέος, η ΕΛΕ υπονομεύει κάθε
αίτημα για πλήρη διαγραφή του. Η «μελέτη» του χρέους που προβάλλει δεν
γίνεται γενικά και αόριστα, αλλά με ξεκάθαρο στόχο να ενημερωθούν οι
εργαζόμενοι για το τμήμα του χρέους που είναι «απεχθές» και άρα και για
το υπόλοιπο που πρέπει να αποδεχτούν να πληρώσουν.
Η
ΕΛΕ λοιπόν ξεκάθαρα αναγνωρίζει το χρέος και προτείνει τον έλεγχό του.
Με αυτόν τον τρόπο νομιμοποιεί και αποδέχεται πλήρως μια διαδικασία
διεθνών και εγχώριων διαδικασιών οικονομικής πολιτικής (όπως τον ορισμό
του «απεχθούς χρέους» που παραπέμπει μόνο στις παράνομες δανειακές
συμβάσεις) που καμία σχέση δεν έχουν με τα εργατικά συμφέροντα.
Η
κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που έφερε το ΔΝΤ και ρήμαξε κυριολεκτικά τους
εργαζόμενους, απουσιάζει από το κείμενο διακήρυξης της ΕΛΕ. Μαζί με την
κυβέρνηση οι υποστηρικτές της ΕΛΕ «βγάζουν λάδι» και την Ε.Ε για την
οποία αναφέρουν μόνο μια φράση για την «τρέχουσα πολιτική της».
Η
ΕΛΕ εμφανίζεται σαν μια «εξεταστική επιτροπή», όπου στη θέση των
βουλευτών θα βρίσκονται οι «ειδικοί» της. Είναι χαρακτηριστικό ότι
διατυπώνεται το αίτημα (προφανώς προς την κυβέρνηση) για τη θεσμοθέτηση
«τρόπων», δηλαδή νόμων, ώστε να μπορεί να «εξετάζει δημόσιους
λειτουργούς», να «ανοίγει λογαριασμούς» κ.ά. Στην
διακήρυξή της τονίζει τον «ανεξάρτητο» χαρακτήρα της. Όμως, όπως
αποδεικνύεται από τα παραπάνω, η ΕΛΕ είναι πλήρως εξαρτώμενη όχι μόνο
στο περιεχόμενο αλλά και συνολικά από τους θεσμούς του αστικού
συστήματος. Είναι η λογική των «πρωτοβουλιών κάθαρσης» που εκφράζει, που
αντικειμενικά εμπλέκουν την αριστερά σε «πλυντήρια» του συστήματος.
Λογική
που επιβεβαιώνεται και από το «διεθνές συνέδριο για το χρέος» (4) που
συνδιοργάνωσε η ΕΛΕ (6-8/5/11) μαζί με άλλες αντίστοιχες επιτροπές που
χρηματοδοτούνται από το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο και πολυεθνικές
εταιρίες. Όπως διαβάζουμε, για παράδειγμα, στις ιστοσελίδες των ΜΚΟ Eurodad και Bretton Woods Project, (που
συνδιοργάνωσαν με την ΕΛΕ το συνέδριο και συνυπέγραψαν τη διακήρυξη που
έβγαλε), μεταξύ των χρηματοδοτών τους περιλαμβάνονται τα ευαγή ιδρύματα
Rockefeller, Ford , German Marshall Fund of US, Bill and Melinda Gates .Το
ίδιο το συνέδριο, στο οποίο στελέχη των οργανώσεων που το στηρίζουν
έκαναν παρεμβάσεις η ήταν και στους ομιλητές, όπως αποκαλύφθηκε από την
αγγλική έκδοση του προγράμματος του, υποστηρίχθηκε οικονομικά από την
Ευρωπαϊκή Ένωση . Η αγγλική έκδοση του κειμένου που στο τέλος της
αναφέρεται η φράση "the congress is financialy supported by the European committee" μαζί με το σήμα της Ε.Ε βρίσκεται εδώ.
Το ίδιο το Debtocracy,
όταν ξεκινούσε, πρόβαλε διαφήμιση της Ε.Ε και μάλιστα για το θέμα των….
βασανιστηρίων όταν είναι γνωστή η στάση της Ε.Ε απέναντι στους
μετανάστες, στην καταστολή, στην δημιουργία των τρομονόμων , στην
δικαίωση των πολεμικών σφαγών σε όλο τον κόσμο. H ανάλυση της
Χρεοκρατίας είχε μια θλιβερή εκκίνηση: την βούλα της Ε.Ε και απο κάτω το
σύνθημα "μαζί πολεμάμε τα βασανιστήρια"!!. (European Union-Fighting
torture together)
Η
εμπλοκή της ΕΛΕ σε τέτοιες χορηγίες και «διαφημίσεις» και η σιωπή των
οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής αριστεράς που την στηρίζουν απέναντι
σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα δεν είναι τυχαίο ζήτημα, ούτε θέμα χειρισμών. Η
υιοθέτηση διαχειριστικών επιλογών και η στήριξη αντίστοιχων
πρωτοβουλιών, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν, αργά η γρήγορα οδηγούν
και σε ζητήματα διαπλοκής και με τους αντίστοιχους εθνικούς και
υπερεθνικούς οργανισμούς. Και συνήθως με την πιο αριστερή
συνθηματολογία.
Η
επίκληση του κινήματος από την ΕΛΕ έχει και αυτή συγκεκριμένα
χαρακτηριστικά. Την αρχική διακήρυξή της, πέρα από ελάχιστους
εργαζόμενους που συμμετέχουν και δρούν ενεργά σήμερα στο εργατικό
κίνημα, υπογράφουν νυν και πρώην μέλη της διοίκησης της ΓΣΕΕ και ο
πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, δηλαδή εκπρόσωποι της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας
που αποκλιμακώνουν το κίνημα με τις απεργίες-τουφεκιές στον αέρα
στέλνοντας κάθε φορά τους εργάτες σπίτι τους, μην μπορώντας να κηρύξουν
(ή στην περίπτωση των αντιπολιτευόμενων έστω να προτείνουν) γενική
απεργία για να πέσει η κυβέρνηση και το μνημόνιο.
Αυτό
είναι το «εργατικό κίνημα» της ΕΛΕ. Των κατεστημένων συνδικαλιστικών
ηγεσιών, στο οποίο οι εργαζόμενοι που δραστηριοποιούνται σήμερα στους
εργατικούς χώρους καλούνται να προσθέσουν, εκ των υστέρων, το όνομά τους
για να έχει «εργατικά» ένσημα η κάθαρση του δημόσιου χρέους. Οι
υποστηρικτές της ΕΛΕ, όπως κάνουν πάντα η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ για όποια
πρόταση καταθέτουν, δεν έβαλαν το θέμα της ΕΛΕ σε καμία διαδικασία βάσης
στα εργατικά σωματεία και στους εργατικούς αγώνες γενικότερα, με
εξαίρεση βέβαια τις πρόσφατες παρουσιάσεις των «ειδικών» στις πλατείες.
Το
επιχείρημα δυνάμεων όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ότι η ΕΛΕ συμβάλλει στην ολική
διαγραφή του χρέους, αποτελεί λοιπόν πλήρη διαστρέβλωση της
πραγματικότητας. Τα ίδια προφανώς ισχύουν και για την ανεξαρτησία , τον
κινηματικό χαρακτήρα της επιτροπής (που υποτίθεται ότι τη διαφοροποιούν
από τις άλλες επιτροπές για το χρέος που προτείνονται) και για την
υποτίθέμενη εναντίωση στην Ε.Ε.
Η
ΕΛΕ λοιπόν δεν αποτελεί μια λανθασμένη επιλογή αλλά μια αντιδραστική
επιλογή. Είναι συνέπεια η της αυταπάτης για τη δυνατότητα, εν μέσω
κρίσης, ενός «κοινωνικού καπιταλισμού» εντός της Ε.Ε, η ενός
«αντικαπιταλισμού» εντός του καπιταλισμού, που στον πυρήνα του έχει μια
«τακτική» χωρίς καμία πραγματική κοινωνικό-οικονομική βάση, που μάταια
επιχειρεί να βρεθεί στην «κατεύθυνση» για την αντικαπιταλιστική
επανάσταση.
Ένα
εγχείρημα ανάλογο του τετραγωνισμού του κύκλου. Η αντικαπιταλιστική
«τακτική» που υποτίθεται ότι θα «επιβάλει» το εργατικό κίνημα στον
Ελληνικό καπιταλισμό, προσκρούει στην σκληρή πραγματικότητα:
Το
95% περίπου των επιχειρήσεων στην Ελλάδα, είναι επιχειρήσεις που έχουν
μέχρι εννέα μισθωτούς εργαζόμενους και είναι βασικά επιχειρήσεις
υπηρεσιών. Στο δομικό αυτό παραγωγικό πλαίσιο εν μέσω κρίσης και
χρεοκοπίας, αλλά και στο δεδομένο πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ, η γενική
φορολόγηση του κεφαλαίου κ.ά., δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν, για να
μην αναφερθούμε σε αιτήματα του τύπου νομοθετική «απαγόρευση των
απολύσεων».
Εφόσον
το συνολικό εξωτερικό χρέος είναι προϊόν μόνιμων και μη αντιστρέψιμων
ελλειμμάτων ανταγωνιστικότητας του ελληνικού καπιταλισμού (το ακαθάριστο
εξωτερικό χρέος του τομέα της γενικής κυβέρνησης αποτελούσε το 53,2%
του συνολικού εξωτερικού χρέους στο τέλος του 2009) ακόμα και αν αυτό
μπορούσε να διαγραφεί, αργά ή γρήγορα θα ξαναεμφανιζόταν.
Αν
λοιπόν πραγματικά ισχύει ότι, ειδικά στην Ελλάδα, ανάμεσα στον
καπιταλισμό της καταστροφής και την κοινωνική επανάσταση δεν υπάρχει
τρίτος δρόμος, τότε η συμβολή στην ανάπτυξη ενός επαναστατικού ρεύματος
στο εργατικό κίνημα που θα παλέψει για ριζική κοινωνική αλλαγή και
ανατροπή της αστικής πολιτικής εξουσίας και των καπιταλιστικών σχέσεων
παραγωγής γίνεται επιτακτικό ζήτημα. Και
αντίστοιχα αναβαθμίζεται η ανάγκη για την προβολή και την πάλη για ένα
εναλλακτικό μοντέλο οργάνωσης της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, σε
κομμουνιστική βάση, με τους εργαζόμενους-και μόνο αυτούς-στην εξουσία.
Σημειώσεις
- Για την διακήρυξη της ΕΛΕ βλέπε εδώ.
- Πέρα από τον ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ και τους Οικολόγους Πράσινους, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στηρίζει την ΕΛΕ με δύο ανακοινώσεις 4/3/11, 7/5/11.
- Για την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας και μια σειρά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία βλέπε: http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Publications/GovReport.aspx?Filter_By=8
- H διακήρυξη του Συνεδρίου: http://www.contra-xreos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=103&Itemid=5
Δείτε σχετικές αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου