Του Άκη Τζάρα
Το Δεκέμβρη του 2010, η πολιτική πράξη της αυτοκτονίας του νεαρού Τυνήσιου Μπουαζίζι πυροδότησε μια σειρά ταραχών που μετατράπηκαν γρήγορα σε εξέγερση και οδήγησαν στην ανατροπή του Μπεν Αλί. Μέχρι η ιμπεριαλιστική δύση να αντιληφθεί το μέγεθος της δυναμικής της τυνησιακής εξέγερσης, εκείνη είχε ήδη μεταλαμπαδευτεί στην κρίσιμη γεωπολιτικά Αίγυπτο.
Θεωρούμε πως από εκείνη τη στιγμή, παράλληλα με την κίνηση των καταπιεσμένων, μια σειρά από δυνάμεις αλληλεπιδρούν, παράγοντας τη βαθιά αντιφατική διαδικασία που η κυρίαρχη αφήγηση ονομάτισε αραβική άνοιξη. Ο δυτικός ιμπεριαλισμός, χωρίς να είναι ενιαίος, οι τοπικές περιφερειακές δυνάμεις, το μπλοκ της Ρωσίας και της Κίνας, αλλά και πολιτικά και κοινωνικά υποκείμενα-εκφραστές συμφερόντων των ντόπιων ελίτ, των μεσαίων στρωμάτων κτλ, άρχιζαν να προσπαθούν, είτε σε συνεργασία, είτε σε σύγκρουση με τα πληβειακά τμήματα των αραβικών μαζών, να επιβάλλουν τις δικές τους λύσεις, τη δική τους «ανοιξιάτικη» εκδοχή.
Διαρκής επανάσταση ή άχρονη εξέγερση;
Αν και το παλιό στάτους κβο στην περιοχή είναι αναμφίβολα νεκρό ως μορφή, μόνο αδαείς ή αστοιχείωτοι πολιτικά μπορούν στα σοβαρά να ισχυρίζονται πως το καινούριο που γεννιέται περιγράφεται από το υπεραπλουστευμένο σχήμα μιας αδιαμεσολάβητης εξέγερσης που συνεχίζεται στο διηνεκές αυτούσια όπως όταν ξεκίνησε. Ακόμα και για τους οπαδούς του αγώνα διαρκείας αυτό καταντά γκροτέσκο, ενώ για τους εραστές του αδιαμεσολάβητου αγώνα ας θυμίσουμε πως δυστυχώς η πρώτη διαμεσολάβηση είναι ο χρόνος, η αλληλουχία των γεγονότων που συνθέτουν την ιστορία.
Ας θυμίσουμε την εξέγερση στη Λιβύη, την αστική προπαγάνδα που κατάπιε αμάσητη η γερασμένη αριστερά, που βάπτιζε τους δοσίλογους μαχητές αμάχους, την ιμπεριαλιστική επέμβαση που λειτούργησε ως αεροπορία για τους αντικανταφικούς, την ηγεμονία από την πρώτη στιγμή των αστικών δυνάμεων στη λιβυκή αντιπολίτευση, το λυντσάρισμα του Καντάφι υπό την κάλυψη των αφεντάδων του δυτικού πολιτισμού και τελικά τη βαθιά οπισθοδρόμηση στην οποία βουλιάζει τώρα η Λιβύη, μαζί και η όποια ονείρωξη για την αδιαμεσολάβητη εξέγερση της.
Ας σταθούμε με προσοχή στην Αίγυπτο, όπου ύστερα από έναν τριετή κύκλο αγώνων, ο στρατός είναι ξανά ο εγγυητής της ομαλότητας, έχοντας ανατρέψει το νόμιμα εκλεγμένο Μόρσι με πραξικόπημα, του οποίου η εκλογή είχε πιστοποιήσει την κυριαρχία μερίδας των αστικών δυνάμεων στην αιγυπτιακή μεταπολίτευση. Όσο κι αν μας καλούν διάφοροι αραβολόγοι (και της αριστεράς) να μην θεωρήσουμε το πραξικόπημα αντεπανάσταση, αλλά ένα ακόμα επεισόδιο στην φαντασιωτική τους εξέγερση, εμείς με θλίψη ίσως, αλλά χωρίς ωραιοποίησεις διαπιστώνουμε πως δίχως πολιτικό-επαναστατικό υποκείμενο, η εξέγερση ηττάται, γιατί ακόμα κι αν οι μάζες κινητοποιούνται εξεγερσιακά κάτω από αλλότριες σημαίες, η κίνησή τους αυτή μόνο στη μορφή φαντάζει εξεγερσιακή, στο περιεχόμενο υπηρετεί την αντεπανάσταση.
Αντίστοιχα στην Τυνησία-τη μαμμή της αραβικής εξέγερσης, έχουν δολοφονηθεί ηγέτες και στελέχη της αριστερής αντιπολίτευσης (Συμβούλιο για την υπεράσπιση της Επανάστασης). Ενώ ας μην ξεχνάμε την ωμή καταστολή της εξέγερσης των σιιτικών μαζών, στο Μπαχρέιν από τη Σαουδική Αραβία με τις ευλογίες της δύσης, αλλά και τη λάιτ αλλαγή δικτάτορα στην Υεμένη.
Τα λέμε όλα αυτά γιατί η εμμονή στην «εξέγερση που συνεχίζεται» και που αναπαράγεται άκριτα και στη Συρία, οδήγησε σε μια ιμπρεσιονιστική κατανόηση των ιστορικών γεγονότων, σε μια αφαίρεση χωρίς κανένα υλικό-πραγματικό περιεχόμενο όπου αφηρημένα οι εξεγερμένοι, (ανεξάρτητα από ποιος τους χρηματοδοτεί, ποια τάξη και ποια ιδεολογία ηγεμονεύει) μάχονται κακούς δικτάτορες (ανεξάρτητα πάλι από τις διαφορές τους κι από το ποιος γεωπολιτικά επωφελείται από την ανατροπή τους).
Αυτό το δημοκρατικολάγνο παραμυθάκι, καθαρή μικροαστική αυταπάτη, όσο κι αν διαψεύδεται από την πραγματικότητα (όπως φτάνει διαμεσολαβημένα σε μας τους «πολίτες της δημοκρατίας») είναι αυτούσια η κυρίαρχη συνείδηση.
Γι’ αυτό και οι θιασώτες της ή οδηγούνται στην ενεργητική ή παθητική υποστήριξη του ιμπεριαλισμού, ή στην κουραστική πασιφιστική ρητορεία (όχι στον πόλεμο).
Στην καλύτερη περίπτωση αρκούνται σε συναισθηματικές καταγγελίες ενάντια στον κακό ιμπεριαλισμό και τις αστικές δυνάμεις που πνίγουν ή καναλιζάρουν την εξεγερσιακή δυναμική, λες και θα μπορούσαν (ή μήπωςθα έπρεπε;) να κάνουν κι αλλιώς.
Σημαίνει αυτό όπως ισχυρίζεται η συνωμοσιολογική αφήγηση -η άλλη όψη της άχρονης εξέγερσης- πως από την αρχή η αραβική άνοιξη κατασκευάστηκε από τις μυστικές υπηρεσίες, ή ακόμα πιο απαισιόδοξα πως τίποτα δεν έμεινε από όλα αυτά;
Καταρχήν η αστυνομική αντίληψη της ιστορίας, εκτός από ιδεαλιστικό παραλήρημα, είναι πάντα αντιδραστική γιατί κατασκευάζει έναν παντοδύναμο άρχοντα που έχει πλήρη έλεγχο κάθε περιοχής του πλανήτη, κάτι που στη σύγχρονη γεωπολιτική πραγματικότητα δεν στέκει παρά μόνο ως ακροδεξιό υποπροϊόν.
Κατά δεύτερον, η κίνηση των αραβικών μαζών, το αραβικό 1848, ανεξάρτητα από τον αντεπαναστατικό χειμώνα που αποτελεί την επόμενη φάση του, αποτελεί ένα νέο σημείο εκκίνησης, αφού κατέδειξε θετικά τη δυναμική των πολιτικών ταξικών αγώνων, αρνητικά την απουσία της συνειδητής επαναστατικής μειοψηφίας. Από αυτή την άποψη, μόνο χυδαίοι απολογητές μπορούν να αποτιμήσουν ως αρνητική την αραβική αφύπνιση, ακόμα κι αν το λόγο τώρα έχουν οι αστικές δυνάμεις, ο ιμπεριαλισμός και το πολιτικό Ισλάμ και μάλιστα, όπως στη Συρία, η πιο αντιδραστική -σουνιτική- εκδοχή του.
Η Συρία πέρα από τις συνηθισμένες φαντασιώσεις
Υπό το πρίσμα όλων των παραπάνω παραδοχών, ο εμφύλιος πόλεμος που μαίνεται στη Συρία και η πυρετώδης διπλωματία που μοιάζει να αντικαθιστά προς το παρόν τις πολεμικές προετοιμασίες, απέχουν παρασάγγας από την αφήγηση της πλειοψηφίας της ευρωπαϊκής αριστεράς, που ακόμα και δυόμισυ χρόνια μετά την απαρχή της συριακής εξέγερσης (Μάρτης 2011) επιμένει να αγνοεί τα γεγονότα και να κάνει λόγο για την εξέγερση που συνεχίζεται παρά τις δυσκολίες της.
Κατά τη γνώμη μας, η συριακή εξέγερση, ως αυθεντικό κίνημα των καταπιεσμένων, δεν υφίσταται πια, ηττήθηκε όχι μόνο στρατιωτικά από το καθεστώς, αλλά πολιτικά από την άμεση ανάμειξη του ιμπεριαλισμού και των περιφερειακών δυνάμεων -Τουρκία-Σαουδική Αραβία-, από την ηγεμονία των αστικών δυνάμεων στο εσωτερικό της αντιπολίτευσης κι από την κυριαρχία των πιο σκοταδιστικών εκδοχών του πολιτικού ισλάμ.
Αδυνατούμε να κάνουμε λόγο για λαϊκή εξέγερση όταν τους αντικαθεστωτικούς αποτελούν: ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός (όπλα από Ήπα), στρατιωτικό σκέλος του δοσιλογικού Συριακού Εθνικού Συνασπισμού με ηγέτη τον πρώην καθεστωτικό Ίντρις και μια πληθώρα ισλαμιστικών πολιτοφυλακών ανεξάρτητων μεταξύ τους, με κύρια τη Τζαμπχάτ αλ Νούσρα που εξοπλίζεται από τους Σαούντ κι είναι φανατική ουαχαβίτικη σέκτα. Όλα αυτά συνάδουν πως μια ανατροπή του Άσαντ από αυτό τον εσμό, θα δημιουργήσει ή μια τριχοτομημένη χώρα, με ζώνες φατριών κι εγγυητή της χαώδους ομαλότητας τον ιμπεριαλισμό ή ένα ιμπεριαλιστικό προτεκτοράτο. Όλα αυτά θα σημάνουν την ενίσχυση της ήδη ενισχυμένης Σ.Αραβίας και του Ισραήλ, και τη στρατηγική ήττα του Ιράν, και κατ’ επέκταση θα εντείνουν την πίεση στη Χεσμπολάχ και τη Χαμάς, τις μόνες πολιτικές δυνάμεις που μάχονται ακόμα για την παλαιστινιακή υπόθεση. Σίγουρα για τους κομμουνιστές μια εξέγερση ούτε πραγματώνεται με σπόνσορες, ούτε ενισχύει τους παγκόσμιους αφέντες. Η ελευθερία κατακτιέται σε σύγκρουση με τον ιμπεριαλισμό κι αυτός ο «ξύλινος» αφορισμός είναι ο μπούσουλάς μας στο χαώδες γεωπολιτικό τοπίο. Θεωρούμε πως οι αυθεντικές λαϊκές δυνάμεις έχουν εξοντωθεί φυσικά από τον Άσαντ ή τους δοσίλογους αντικαθεστωτικούς και πλέον αδυνατούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο, ανεξάρτητα από τα φαντασιωτικά αφηγήματα τις δυτικής αριστεράς.
Μόνο οι κουρδικές πολιτοφυλακές φαίνεται να διατηρούν ένα στοιχειώδες αντιιμπεριαλιστικό κι επαναστατικό περιεχόμενο και η ανάδυση ενός απελευθερωμένου δυτικού Κουρδιστάν που δεν έχει καμία σχέση με το δοσιλογικό ιρακινό του Μπαρζανί θέτει εκ νέου το κουρδικό ζήτημα. Με όρους μάλιστα που ενισχύουν το PKK και μπαίνουν σφήνα στα ιμπεριαλιστικά και τα τουρκικά σχέδια.
Ρέκβιεμ για την ιμπεριαλιστική αριστερά
Με το κουρδικό να αποτελεί λοιπόν τη μόνη προς το παρόν θετική συνέπεια του συριακού εμφυλίου, εμείς θα εμείνουμε στις πολιτικές προεκτάσεις της ιμπρεσιονιστικής κατανόησης των γεγονότων από τη δυτική αριστερά κι όχι μόνο (βλέπε και την κοινή ανακοίνωση των πέντε αραβικών οργανώσεων). Απορούμε πως επιμένουν να αγνοούν τον καταφανή αντιδραστικό και φιλοϊμπεριαλιστικό χαρακτήρα της αντιπολίτευσης, οργανώσεις που τήρησαν και τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια ίσες αποστάσεις ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ, τη Χεσμπολάχ στον πόλεμο το 2006, ανάμεσα στην ιρακινή ή την αφγανική αντίσταση και τις δυνάμεις κατοχής από το 2004 μέχρι σήμερα. Εκεί τάχα δεν υπήρχαν και κοσμικές δυνάμεις που μάχονταν τον κατακτητή; Φαίνεται πως για τη γερασμένη αριστερά, το Ισλάμ, που το κατανοεί το ίδιο χοντροκομμένα όπως οι ζηλωτές του ιμπεριαλισμού, είναι πρόβλημα όταν μάχεται τους σταυροφόρους (“ούτε Σαντάμ ούτε μπαρμπα Σαμ”) κι όχι όταν πολεμά τον Καντάφι ή τον Άσαντ. Εκεί γίνεται αποδεκτό να πολεμάς πλάι-πλαί με ουαχαβίτες, γιατί «τα πράγματα δεν είναι καθαρά» αλλά όταν το Κοράνι είναι όπλο ενάντια στους δυτικούς, τότε αρχίζει η ρητορική για το αδιέξοδο του ισλαμικού φανατισμού.
Εμείς δεν τσουβαλιάζουμε τον ισλαμισμό της Χαμάς ή της Χεσμπολάχ μαζί με τους μισθοφορικούς ισλαμισμούς των δολοφόνων που δρουν τώρα στη Συρία. Η παλαιστινιακή αντίσταση είναι δίκαιη, όπως δίκαιη ήταν και η ταπείνωση του ισραηλινού στρατού από τους μαχητές της Χεσμπολάχ.
Θεωρούμε πως η μεγαλύτερη βαρβαρότητα είναι οι μυστικές φυλακές της CIA, το Γκουαντάναμο και το Αμπού Γκράιμπ, το απαρτχάιντ του ισραηλινού κράτους και η φυλακή της Γάζας και οι όποιοι σύμμαχοι αυτής της βαρβαρότητας. Πιστοί όχι στην καινοφανή και ξένη προς το επαναστατικό πνεύμα θεωρία των ίσων αποστάσεων, αλλά αντίθετα στην υπεράσπιση όσων μάχονται τον ιμπεριαλισμό, ανεξάρτητα από τις διαφορές μαζί τους, οι κομμουνιστές θεωρούν μικρότερο κακό την ήττα της δικής τους αστικής τάξης -πιο διευρυμένα του ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου. Ούτε ταυτιζόμαστε, ούτε ξεχνάμε τους ανοιχτούς λογαριασμούς με καθεστώτα τύπου Άσαντ, αλλά δεν μπορούμε στο όνομα της ανατροπής τους να συνταχθούμε με τα καθάρματα που εμφανίζονται ως φορείς της δημοκρατίας και του πολιτισμού. Με αυτή την έννοια διαλέγουμε στρατόπεδο, στη βάση αυτών που υπάρχουν μαχόμενα στο σήμερα κι όχι σε ιδεατούς κόσμους. Η ήττα των ιμπεριαλιστικών σχεδίων και των δοσίλογων εκφραστών τους είναι η αναγκαία αλλά όχι επαρκής συνθήκη για οποιαδήποτε γνήσια κι όχι κίβδηλη απελευθέρωση των καταπιεσμένων.
Γεωπολιτικές αναταράξεις ή SOSΠεντάγωνο καλεί Μόσχα
Ο συριακός εμφύλιος-κομμάτι της γεωπολιτικής αλλαγής στην περιοχή αποτελεί συμπύκνωση όλων των ανταγωνιστικών σχεδίων των δυνάμεων που διατηρούν συμφέροντα. Ουσιαστικά πριν τις αλλαγές των τελευταίων τρίων χρόνων, η ανάδειξη του Ιράν σε ισχυρό περιφερειακό παίκτη, λόγω και της πτώσης του Σαντάμ και των Ταλιμπάν, και η έμπρακτη στήριξή του σε Συρία, Χαμάς και Χεσμπολάχ ήταν κόκκινο πανί για το δυτικό ιμπεριαλισμό, αλλά και για τη Σ.Αραβία. Ειδικά η ανατροπή του Μουμπάρακ και η αστάθεια της Αιγύπτου-προπύργιο των Ηπα και σύμμαχος του Ισραήλ, δημιούργησε μια ασύμμετρη κατάσταση στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο ανατροπών, ο ιμπεριλισμός επιτέθηκε αρχικά στη Λιβύη, κατέστειλε την εξέγερση στο υπογάστριο των Σαούντ, το Μπαχρέιν και άρχισε να σχεδιάζει την ανατροπή του ιρανικού άξονα επιρροής, σε μια προσπάθεια ισορρόπησης των νέων δυσμενών συσχετισμών.
Την ίδια στιγμή η ενίσχυση της Σ.Αραβίας ως όαση σταθερότητας (μαζί με την Ιορδανία;) επέτρεψε στους διεφθαρμένους πρίγκηπες να διεκδικήσουν αναβαθμισμένο ρόλο. Η συντριβή από το στρατό των Αδελφών μουσουλμάνων στην Αίγυπτο είναι επίσης δώρο στους σαουδάραβες ουαχαβίτες, καθώς η αδελφότητα είναι ευθέως ανταγωνιστική πολιτική δύναμη. Εδώ να θυμίσουμε πως το ισλάμ στην περιοχή είναι κοινωνική δύναμη, τρόπος οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων και με αυτή την έννοια οι θρησκευτικές μορφές, ανεξάρτητα από το φετιχιστικό-συντηρητικό τους χαρακτήρα έχουν υλικό κοινωνικό περιεχόμενο.
Η Σ.Αραβία όντας ένα αυταρχικό κράτος, η στυγνότερη δικτατορία στην περιοχή δεν αποτελεί επουδενί ελκτικό κοινωνικό μοντέλο για τις αραβικές μάζες, σε αντίθεση με το πολιτικό ισλάμ της αδερφότητας, μητέρα οργάνωση και για τη Χαμάς, ή με το ριζοσπαστικό ισλαμισμό της Χεσμπολάχ, ακόμα και με την ιρανική εκδοχή του. Επομένως η συντριβή των «αιρετικών» δεν προκύπτει από φανατισμό, αλλά είναι μια ξεκάθαρη πολιτική στόχευση.
Οι κομμουνιστές οφείλουν να διακρίνουν πίσω από τα διάφορα δόγματα και τις πολιτικές τους εκφράσεις, τα ταξικά συμφέροντα κι όσο κι αν οι θρησκευτικές ταυτότητες είναι εγγενώς προβληματικές, πρακτικά η ταύτιση των επιμέρους ισλάμ είναι δυτικός-ιμπεριαλιστικός τρόπος προσέγγισης. Στο κάτω-κάτω οι θρησκευτικές ταυτότητες κι οι άνοδος του ισλάμ, ήρθε έπειτα από την ήττα ή την απαξίωση της αριστεράς, του μπααθισμού, του παναραβισμού κτλ με την περίπτωση της Χαμάς-Φατάχ να είναι ενδεικτική.
Εκτός όμως από τους τοπικούς ανταγωνισμούς, η Συρία αποτελεί πεδίο διπλωματικής σύγκουσης και γεωπολιτικού ανταγωνισμού των Ήπα και της Ρωσίας (στο βάθος Κίνα). Η Ρωσία διατηρεί συμφέροντα στη Συρία, εξάγει οπλικά συστήματα, ελλιμενίζει το στόλο της και σε κάθε περίπτωση δεν έμεινε απαθής στις προσπάθειες ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ταύτιση συμφερόντων.
Με αφορμή μια επίθεση με χημικά όπλα στις 21 Αυγούστου, οι Ηπα επανέφεραν το ιδεολόγημα του ανθρωπιστικού πολέμου και θέλησαν μάλιστα σε επανάληψη του 2003 να χαλκεύσουν και τα στοιχεία, με τα οποία θα αποδείκνυαν την ευθύνη του Άσαντ. Από κοντά είχαν, εκτός από τους Βρετανούς, συνήθεις συμμάχους, και τη Γαλλία του “σοσιαλιστή” Ολάντ.
Το γαλλικό κεφάλαιο, υποβαθμισμένο στην νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα της γερμανικής ηγεμονίας, με το κοινωνικό κράτος βαρίδι, αν και με υψηλή παραγωγικότητα εργασίας, επιθυμεί να διεδικήσει εκ νέου κυρίαρχο ρόλο σε μια ρευστή κατάσταση. Έτσι εδώ και πέντε χρόνια το γαλλικό κράτος κάνει κι έναν πόλεμο άνα έτος, κυρίως στην Αφρική (Μάλι-Λιβύη), την οποία θεωρεί προνομιακό του χώρο, χρησιμοποιώντας την στρατιωτική του υπεροπλία σαν έμμεση υπενθύμιση προς κάθε ενδιαφερόμενο και κυρίως στο Βερολίνο. «Έχω ελλείμματα, αλλά έχω και πυρηνικά και ζωτικά συμφέροντα σε Αφρική και Μέση Ανατολή, δεν είμαι απλά δευτεραγωνιστής της ΕΕ, είμαι πρώην αποικιοκρατική δύναμη» κλαψουρίζει το γαλλικό κεφάλαιο. Η γαλλική ελίτ εκμετάλλευεται την εσωστρέφεια της Γερμανίας που κυρίως λόγω: των σχέσεων της με Ρωσία και Κίνα, της προσδοκίας της να κυριαρχήσει στην Ευρώπη και να αναβαθμίσει το ευρώ σε σχέση με το δολλάριο αλλά και λόγω του παρελθόντος, μοιάζει εξαιρετικά απρόθυμη να εμπλακεί σε πολεμικές περιπέτειες προς όφελος των Ήπα. Δε βρισκόμαστε πια από κάθε άποψη στο 2001 ή το 2003, όπου η αμερικάνικη ηγεμονία ήταν, αν και σχετική, αδιαμφισβήτητη.
Έτσι οι Ήπα, υπό την πίεση της Ρωσίας, που έδειξε με κάθε τρόπο πως δε θα ανεχτεί ένα ακόμα αμερικάνικο χτύπημα στη σφαίρα επιρροής, αλλά και με δεδομένο τον σκεπτικισμό στο εσωτερικό της αμερικανικής ελίτ για την αποτελεσματικότητα ενός χτυπήματος στη Συρία, προτίμησαν να υποχωρήσουν και να μοιραστούν την ισχύ τους με τους Ρώσους. Όταν ο Λαβρόφ πρότεινε η Ρωσία να εγγυηθεί την καταστροφή των χημικών του Άσαντ, η Μόσχα είχε ήδη επιτύχει μια διπλωματική νίκη, μιας και ο θείος Σαμ αποδέχτηκε: πρώτον ως συνεγγυητή της νομιμότητας τη Ρωσία, δεύτερον και κρισιμότερο να περιορίσει το μονομερές του δικαίωμα ως παγκόσμια υπερδύναμη να επιβάλλει το συμφέρον του με τα όπλα.
Θα φανεί στο μέλλον αν αυτή η αδυναμία των Ήπα στη συριακή υπόθεση, είναι η αρχή της έμπρακτης αμφισβήτησής τους από τη Ρωσία (και την Κίνα).
Ακόμα κι αν ο Κέρι επιμένει να τονίζει πως η επιλογή της βίας παραμένει-πράγμα που ισχύει, ακόμα κι αν η χρονοβόρα διαδικασία καταστροφής των χημικών του Άσαντ απλά αναβάλλει την ιμπεριαλιστική εισβολή, η ηγεμονία των Ήπα αρχίζει κι έχει ρωσικές προϋποθέσεις.
Η πραγματικότητα της κρίσης συνίσταται εκτός των άλλων, στην αδυναμία ομαλής αναπαραγωγής της κοινωνικής σχέσης εκμετάλλευσης που συγκροτεί τον καπιταλιστικό κοινωνικό σχηματισμό και την πλανητική της εξαγωγή. Η κρίση επανακαθορίζει τις σχέσεις ανάμεσα στους εθνικούς καπιταλισμούς και θέτει μέσα από τη δυναμική της, υπό αμφισβήτηση την αμερικανική ηγεμονία και το μονοπώλιο του δολαρίου ως παγκόσμιο νόμισμα.
Καθώς η παγκόσμια οικονομία πολώνεται ανάμεσα στην αλληλεξάρτηση και τη σύγκρουση αντίθετων συμφερόντων, η αμερικανική ηγεμονία, απομεινάρι της καταρρέουσας προηγούμενης ισορροπίας, επιβάλλεται όλο και δυσκολότερα ως τέτοια από την αντικειμενική ισχύ των Ηπα. Οι Ήπα ως ελλειμματική οικονομία που βουλιάζει στα χρέη, που σε πολιτειακό επίπεδο ήδη καταρρέει, δεν έχει άλλη επιλογή από τα να τυπώνει τεράστιες ποσότητες δολαριών (80 δις το μήνα) για την αυτοχρηματοδότηση της. Αυτό όμως καθιστά όλο και λιγότερο ελκτικό (από τη σκοπιά του κεφαλαίου) το δολάριο ως επένδυση, πόσω μάλλον ως υποχρεωτικό παγκόσμιο νόμισμα. Το ερώτημα είναι λοιπόν, μέχρι πότε οι Ήπα θα μπορούν να επιβάλλουν με την ισχύ, εξωοικονομικά (και να εξάγουν τα χρέη τους) το δολάριο και μέχρι πότε οι υπόλοιποι παίκτες θα δέχονται πως η αμερικανική ηγεμονία, έστω αντιφατικά, εγγυάται την αναπαραγωγή του παγκόσμιου καπιταλισμού;
Αυτή τη στιγμή ούτε η Ρωσία, ούτε η Κίνα μπορούν να αντικαταστήσουν τις Ήπα, και εξάλλου μακροπρόθεσμα ο άξονας αυτός έχει ανταγωνιστικά συμφέροντα. Η Ρωσία, εξάγει κυρίως πρώτες ύλες κι οπλικά συστήματα, το πλεόνασμά της όμως δεν αντανακλά κάποια οικονομική δυναμική, αφού υπόκειται άμεσα στις τιμές των υλών αυτών, γεγονός που εξηγεί την προσπάθεια των Ήπα να αυτονομηθούν ενεργειακά, αλλά και να πνίξουν τις αγορές με ποσότητες φυσικού αερίου μέσα από την ανάπτυξη της σχιστολιθικής μεθόδου. Η Κίνα μπορεί να αναπτύσσεται ως καπιταλισμός (βελτίωση τεχνολογικής παραγωγικής βάσης, άμεσες ξένες επενδύσεις, είσοδος στην κυρίαρχη χρηματοπιστωτική σφαίρα), αλλά το φάσμα μιας ισχυρής κρίσης στο εσωτερικό της είναι ορατό και πιστοποιείται ήδη από την έξαρση των ταξικών αγώνων.
Το περιεχόμενο της κρίσης είναι η αλλαγή της προηγούμενης κοινωνικής ισορροπίας, του συσχετισμού ανάμεσα στις τάξεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και του πλαισίου νομιμοποίησής του. Η κρίση εκτός από επιβολή νέων σχέσεων εκμετάλλευσης στο προλεταριάτο και του αντίστοιχου εποικοδομήματος, μορφοποιείται και ως όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Το ξεπέρασμα της κρίσης από καπιταλιστική σκοπιά, η ανάδυση ενός νέου μοντέλου καπιταλιστικής συσσώρευσης στην πλάτη των προλετάριων που περίσσεψαν, θα συντελεστεί μέσα από κολοσσιαίες γεωπολιτικές αλλαγές. Σποραδικά τραντάγματα και προεικονίσεις αυτού του μέλλοντος είναι το παρόν μας, που εμπεριέχει όμως αντιφατικά την πιθανότητα θετικής υπέρβασης της κρίσης, μέσα από τη μετατροπή των εξεγέρσεων σε κομμουνισμό.
Για να συμβεί όμως αυτό, η συνειδητή μειοψηφία θα πρέπει να υπερβεί την αποσπασματική κατανόηση του υπάρχοντος, τα βολικά ερμηνευτικά σχήματα, θα πρέπει να δει την πλήρη εικόνα ώστε να αντιληφθεί το μέγεθος της ταξικής αναμέτρησης πλανητικά και να βρει τη θέση της μέσα σε αυτό το πολύπλοκο γίγνεσθαι.
Πηγή:Κόκκινη Ορχήστρα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου