Διαχειριστική λογική και άσφαιρη αντίσταση

Εδώ και ενάμιση χρόνο ο ελληνικός λαός δέχεται μια σφοδρότατη επίθεση κατά κύματα. Μια επίθεση που δεν πρόκειται να τελειώσει, αν δεν «κινεζοποιηθεί» η εργαζόμενη ελληνική κοινωνία. Η επίθεση αυτή παρουσιάζεται από την κυβέρνηση σαν «σωτηρία της πατρίδας». Ποιος είναι ο αντίλογος που ακούγεται; Ενα σύνολο διαχειριστικών προτάσεων, αποτελεσματικών ενδεχομένως ως ψηφοθηρικές τακτικές των κομμάτων της αντιπολίτευσης, καταστροφικών όμως από κοινωνική άποψη, δεδομένου ότι εγκλωβίζουν τις εργαζόμενες μάζες στη λογική της αιωνιότητας του καπιταλιστικού συστήματος, μέσα στο οποίο μπορούν και πρέπει να αναζητηθούν οι εναλλακτικές λύσεις.

Υπάρχει μια μεγάλη γκάμα αντιπολιτευόμενων διαχειριστικών προτάσεων. Αυτή της ΝΔ, για παράδειγμα, που μιλά για «αναδιαπραγμάτευση» του Μνημόνιου, ενώ ταυτόχρονα βοηθά την κυβέρνηση να κυβερνά, χωρίς να παραλείπει να ψηφίσει κομβικά νομοθετήματα. Ενα κλικ αριστερότερα είναι η πρόταση του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, που μιλά επίσης για διαπραγμάτευση μέσα στην ΕΕ. Γεμίζουν έτσι τα μυαλά των εργαζόμενων με φούμαρα. Γιατί, βέβαια, οι σχέσεις σ’ έναν ιμπεριαλιστικό υπερεθνικό σχηματισμό όπως είναι η ΕΕ δεν καθορίζονται από τη «μαγκιά» των πρωθυπουργών και των υπουργών, αλλά από τη δύναμη του κεφάλαιου που η κάθε πλευρά καταθέτει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Πρωθυπουργοί και υπουργοί βάζουν ενδεχομένως το στιλ, όμως η ουσία της πολιτικής καθορίζεται από το συσχετισμό δυνάμεων και από τις διαμορφωμένες και διαμορφούμενες σχέσεις εξάρτησης.

 

Υπάρχει και μια άλλη μερίδα διαχειριστικών προτάσεων, έξω από το φάσμα των κοινοβουλευτικών κομμάτων ή με επαφές με μερίδα αυτού του φάσματος, η οποία εμφανίζεται σαν ριζοσπαστική. Ζητά στάση πληρωμών, έξοδο από το ευρώ και επιστροφή στη δραχμή, δεν ζητά όμως «έξοδο» από τον καπιταλισμό. Επειδή ακριβώς αναπτύσσεται πάνω στο έδαφος του καπιταλισμού και καταθέτει τη δική της συνδρομή στην ανάπτυξη της κοινωνικής σύγχυσης, οι φορείς αυτής της κατεύθυνσης φιλοξενούνται συχνά-πυκνά στα κυρίαρχα ΜΜΕ. Δεν έχουν τον πρώτο λόγο, βέβαια, αλλά αναγνωρίζονται ως συμπληρωματική δύναμη. Δεν είναι και λίγο να εμφανίζεται ως ριζοσπαστική εναλλακτική πρόταση μια πολιτική που αναγνωρίζει στον ελληνικό καπιταλισμό τη δυνατότητα να μεταμορφωθεί σ’ έναν φιλολαϊκό παράδεισο, όπου καπιταλιστές και εργάτες θα έχουν μια αρμονική σχέση και θα μοιράζονται δίκαια το εθνικό εισόδημα, ενώ το κράτος ως φιλόστοργος πατέρας θα φροντίζει για τη διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης. Πρόκειται για ένα ωραιότατο ανάχωμα που εμποδίζει την κίνηση της εργαζόμενης κοινωνίας προς τις ανατρεπτικές, επαναστατικές ιδέες.
 

Σε αρμονία με τις αντιπολιτευτικές προτάσεις, που εμφανίζονται ως αντίπαλο δέος της μνημονιακής πολιτικής, βρίσκονται και οι μορφές αντίστασης που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια αυτού του ενάμιση χρόνου. Δεν νομίζουμε ότι έχει υπάρξει άλλη περίοδος στην οποία να έγιναν τόσες πολλές 24ωρες γενικές απεργίες. Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία δεν διστάζει να προκηρύξει μια 24ωρη κάθε φορά που έρχεται ένα νέο πακέτο μέτρων. Σ’ αυτή δηλώνουν ενθουσιωδώς συμμετοχή οι πάντες, καλώντας τους εργαζόμενους να κάνουν «μια νέα αρχή», «ένα σημαντικό βήμα που πρέπει να κλιμακωθεί» κ.λπ. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Κάθε χθες και καλύτερα. Ο κόσμος βαρέθηκε τις λιτανείες, κουράστηκε, απογοητεύθηκε, αραίωσε, άρχισε να πέφτει στη μοιρολατρία.
 

Υστερα ήρθε η «αγανάκτηση» και οι μούντζες. Μισό εκατομμύριο κόσμος μαζεύτηκε ένα κυριακάτικο βραδάκι στο Σύνταγμα. Κόσμος της δουλειάς, όλων των ηλικιών, νέα αγόρια και κορίτσια. Φώναξαν, σφύριξαν, μούντζωσαν, τζίφος. Ξαναπήγαν κι άλλες Κυριακές, πάλι τζίφος. Ειρηνικά, χωρίς κόμματα, φώναζαν τα ΜΜΕ και κάποιοι ψευτοκαθοδηγητές. Τους άκουσε ο κόσμος και τελικά συνειδητοποίησε ότι μουντζώνει τον εαυτό του. Οταν το πράγμα άρχισε να αραιώνει, ανέλαβε η αστυνομία να καθαρίσει τα υπόλοιπα. Αλλη μια μορφή πάλης, στην οποία τόσες ελπίδες στηρίχτηκαν, αποδείχτηκε εντελώς αναποτελεσματική. Αναποτελεσματική για τον κόσμο της δουλειάς, βέβαια, και όχι για εκείνους που παρίσταναν τους ακομμάτιστους, αλλά στην πραγματικότητα μάζευαν ψήφους. Ολοι αυτοί κάτι τσίμπησαν, αν πιστέψουμε τα γκάλοπ (αλλά και την πείρα από τέτοιες καταστάσεις).
 

Τώρα, ανακαλύφτηκε νέα μορφή αγώνα: μην πληρώνετε τα χαράτσια. Ο Περισσός πρόλαβε να το κάνει σημαία της πολιτικής του, αρπάζοντας τη μπουκιά από το στόμα των Συριζαίων και λοιπών… αριστεροριζοσπαστικών δυνάμεων που φαίνονταν ότι κατείχαν το   know how. Επειδή πρόκειται για σόου, ο Περισσός έχει το μηχανισμό να του δώσει μεγαλύτερη λαμπρότητα. Εχουμε, λοιπόν, το καθημερινό φαινόμενο ομάδων ανθρώπων, οργανωμένων κυρίως από τον Περισσό, να συγκεντρώνονται έξω από εφορίες ή σε πλατείες και να καίνε αντίγραφα των χαρατσόχαρτων (τα γνήσια τα κρατάνε, γιατί οι περισσότεροι δεν έχουν αποφασίσει αν θα τα πληρώσουν ή όχι). Ως φορέα συγκέντρωσης των αρνήσεων πληρωμής ο Περισσός υποδεικνύει τα συνδικάτα. Αυτά τα ίδια συνδικάτα που τους έχουν πάρει τα σώβρακα καπιταλιστές και κυβέρνηση, ορίζονται ως φορείς απόκρουσης ενός μέτρου που δεν αναφέρεται σε συλλογικό δικαίωμα ή διεκδίκηση, αλλά σε ατομική δοσοληψία του πολίτη με το κράτος.
 

Ως συμβολική ενέργεια αυτό θα είχε μια σημασία, όμως ως μορφή πάλης είναι καταδικασμένη σε αποτυχία εξ ορισμού. Γιατί κανένα χρέος δεν διαγράφει και καμιά προοπτική δεν ανοίγει. Απλά, αποτελεί ένα εργαλείο πολιτικής κερδοσκοπίας του Περισσού (και όχι μόνο), που αναγορεύει σε αγώνα το σόου και το χάπενινγκ.
 

Στην πραγματικότητα, δεν έχουμε παρά μια παραλλαγή του κινήματος των «αγανακτισμένων». Προσπαθούν να συνηθίσουν τον κόσμο στην παθητική αντίσταση, στη συμβολική ενέργεια, που θα έχει αντίκρισμα στην αλλαγή των κοινοβουλευτικών συσχετισμών. Δεν του λένε «κατέβα στο δρόμο και σάρωσέ τα όλα», αλλά «έλα να κάψεις ήσυχα και πολιτισμένα ένα αντίγραφο του χαρατσόχαρτου». Φυσικά, όποιος δεν έχει να πληρώσει δεν θα πληρώσει. Οι υπόλοιποι θα πληρώσουν, είτε τώρα είτε αργότερα, γιατί αυτή η μορφή αγώνα δεν έχει καμιά κλιμάκωση. Για να το πούμε «χοντρά», είναι άλλο να καις τις εφορίες και άλλο να καις φωτοτυπίες έξω από τις εφορίες. Το πρώτο είναι επαναστατικό, το δεύτερο είναι στρουθοκαμηλισμός.
 

Θα το πούμε, λοιπόν, για πολλοστή φορά. Ο αγώνας είτε θα είναι εξεγερτικός-επαναστατικός είτε θα είναι αναποτελεσματικός. Βασική παράμετρος ενός εξεγερτικού-επαναστατικού αγώνα είναι η πλήρης ρήξη με την αστική πολιτική, η οποία οδηγεί στην ανεξάρτητη ταξική οργάνωση του προλεταριάτου. Οργάνωση πρωτίστως πολιτική, που πρέπει να πάρει τη μορφή ενός επαναστατικού πολιτικού κόμματος. Αλλιώς, θα πηγαίνουμε από ήττα σε ήττα και από απογοήτευση σε απογοήτευση.
  

Πέτρος Γιώτης από την Κόντρα