Αριστερά ή φιλανθρωπία;

 

Το τελευταίο διάστημα και μ' αφορμή την απότομη, ραγδαία όσο και δραματική φτωχοποίηση μεγάλου τμήματος του λαού μας πλήθυναν σαν την άμμο της θαλάσσης τα «φιλάνθρωπα αισθήματα». Κυρίες και κύριοι του λεγόμενου καλού κόσμου, μη κυβερνητικές οργανώσεις που έσκασαν από τις επιδοτήσεις, τμήματα του ντόπιου κεφαλαίου που αποφεύγουν τις εισφορές στο ΙΚΑ, φασίστες του ΛΑOΣ, η «γαιοκτήμων» εκκλησία, δήμαρχοι που θέλουν ψήφους, ακόμα και το κράτος προτείνουν «φιλανθρωπία». Το συγκρότημα Αλαφούζου (ΣΚΑΪ κ.λπ.), αφού πέταξε στο δρόμο τους εργαζόμενους κι έφερε τα ΜΑΤ, εγκαινίασε εκστρατεία υπέρ των φτωχών. Κάθε επιχειρηματικός - καπιταλιστικός όμιλος που σέβεται τον εαυτό του ξεχειλίζει από πίκρα για τον πάσχοντα συνάνθρωπό του, ιδιαίτερα λόγω των εορτών κι έχει να προτείνει κάποιες σκέψεις για τους φτωχούς και τους νεόφτωχους.

Και όπως ο αριστοκράτης, ο αστός έριχνε τον οβολό του επιδεικτικά στο δίσκο της εκκλησίας για να κερδίσει την επουράνια ζωή, αφού ήδη κέρδισε την επίγεια, έτσι και τώρα επιδεικτικά οι καπιταλιστές και οι φίλοι τους προτείνουν. Υπάρχει θέμα; Σαφώς. Η κρίση γεννάει περιθώρια, γκρίζες ζώνες, απόγνωση. Στα σχολεία οι μαθητές δηλώνουν ότι δεν έχουν ρεύμα για να διαβάσουν και φαγητό για να φάνε. Σε πολλά χωριά οι πολιτιστικοί σύλλογοι έδωσαν τα έσοδα από τα κάλαντα στους φτωχούς, οι μικροαστοί των πόλεων αντιμετωπίζουν τους ζητιάνους σαν ένα μελλοντικό τους σενάριο, στις απεργιακές συνελεύσεις το αίτημα για «απεργιακό ταμείο» επανέρχεται ισχυρότερο. Υπάρχει, λοιπόν, ζήτημα και η αριστερά -ιδιαίτερα ο πραγματικός πυρήνας της- οφείλει να το δει αποφεύγοντας όμως τις πολιτικές κακοτοπιές. Υπάρχουν και αναπτύσσονται δύο λάθος πρακτικές:

Η πρώτη που είναι και ισχυρότερη μιλάει για δίκτυα αλληλεγγύης, κινήσεις σε σωματεία και γειτονιές που όμως είναι χωρίς πολιτικό περιεχόμενο. Η αναφορά σε αντίστοιχες πρακτικές του ΕΑΜ - ΚΚΕ και της «Εθνικής Αλληλεγγύης», που όπως λέει το γνωστό τραγούδι «μας έσωσε απ' την πείνα», δεν ευσταθούν. Διότι δίπλα στην Εθνική Αλληλεγγύη ήταν ο ΕΛΑΣ, ο ένοπλος λαός, το αντικατοχικό μέτωπο. Δεν υποτιμάμε διόλου τις προθέσεις των ανθρώπων οι οποίοι δεν έγιναν ακόμα νεοφιλελεύθεροι λύκοι. Η παράδοση του τόπου, οι δεσμοί ανάμεσα στους ανθρώπους, ακόμα και το γεγονός ότι ο αστικός κόσμος δεν βρώμισε τα πάντα και σε βάθος, «δε γίναμε Σικάγο», πιστοποιούν ότι μέσα στο ρεύμα της αλληλεγγύης - φιλανθρωπίας υπάρχουν φωτεινές συνειδήσεις αν και με αντιφατικό τρόπο. H εφημ. Εποχή που ανήκει στο ρεφορμιστικό ΣΥΡΙΖΑ κυκλοφόρησε γιορτάτικα με πρωτοσέλιδο τίτλο «Ξημερώνει αλληλεγγύη», ενδεικτικό ότι αυτός ο χώρος προσπαθεί να ενθυλακώσει το ταξικό ένστικτο και να το ξεδοντιάσει τελικά. O ποιητής Κ. Βάρναλης έγραφε στις αρχές του 20ού αιώνα

«Δε δίνω λέξεις παρηγόριας

δίνω μαχαίρι σ' ολουνούς

καθώς το μπήγω μες στο χώμα

γίνεται φως, γίνεται νους».

Πιάνοντας ακριβώς το σφυγμό του λαϊκού κριτηρίου ο Α. Σαμαράς την Τρίτη (20.12.2012) βρέθηκε στην εκδήλωση της OΝΝΕΔ στον πεζόδρομο της Ερμού δηλώνοντας: «Oι άγιες μέρες που περνάμε έχουν και πάρα πολύ δύσκολες ώρες για τον ελληνικό λαό. Kαι πρέπει ο καθένας, αυτές τις μέρες, να δώσει αγάπη, κατανόηση, αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια. Eίναι αυτές οι ώρες, που αποδεικνύουν ποιος πραγματικά αγωνιά και μπορεί και να αγωνίζεται για αυτό τον απλό κόσμο, που δεν έχει κανέναν συμπαραστάτη. Kαι για αυτό, τιμά την ONNEΔ, ότι σε 16 πόλεις της Eλλάδας και στην Aθήνα, μπόρεσε και ίδρυσε 16 κοινωνικά παντοπωλεία, που μέχρι στιγμής έχουν μαζέψει πάνω από 20.000 αγαθά. Παράλληλα, συνεχίζεται η λήψη τέτοιων προσφορών από τον κόσμο, προκειμένου να τα μοιράσουμε στους άπορους, σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη τις άγιες μέρες, ώστε να λάβουν κάποιο δώρο από το συνάνθρωπό τους. Θέλω, λοιπόν, να συγχαρώ την ONNEΔ, γιατί στις δύσκολες ώρες βάζει πλάτη. Kαι στις δύσκολες ώρες πρέπει όλοι να βάλουμε πλάτη, για εκείνους που δεν έχουν. Kαι ιδιαίτερα για εκείνους για τους οποίους είναι πιο δύσκολες αυτές οι στιγμές των άγιων ημερών».

Παράλληλα ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια τα λεγόμενα «κοινωνικά παντοπωλεία» σε δήμους ή διαχειριζόμενα από οργανώσεις, επιτροπές ή σωματεία. Στην πραγματικότητα είναι, όπως και οι ανάλογες ενέργειες (εναλλακτικές κοινότητες κ.λπ.), η αμήχανη και αδύναμη απάντηση ενός κινήματος που θέλει νησίδες ασφαλείας στον καπιταλισμό. Εϊναι σαν να θέλεις να οργανώσεις μία σχεδία όταν λυσσομανάει ο Ατλαντικός. Σκέτη ουτοπία στην καλύτερη περίπτωση, ανώδυνη διέξοδος στη χειρότερη. Ένα μεγάλο δυναμικό που «τα 'δωσε όλα» στις πλατείες το 2011, τώρα, επειδή νομίζει ότι δεν μπορεί να νικήσει το αστικό σύστημα, θέλει να σώσει το διπλανό του και την... ψυχή του. Ενδιαφέρουσα, αλλά τόσο μάταιη ιδέα. Μπορείς ν' ασχοληθείς π.χ. με τον κόσμο ενός παιδιού. Το μεγάλο ζητούμενο είναι «ν' ασχοληθείς με τα παιδιά του κόσμου». Από την άλλη πλευρά βρίσκεται πετρωμένη η σεχταριστική γραμμή της ηγεσίας του ΚΚΕ. O βασικός πυρήνας της είναι ότι όλα παραπέμπονται στην αδιευκρίνιστη λαϊκή εξουσία - λαϊκή οικονομία όπου κάθε μέλος του ΚΚΕ την ερμηνεύει κατά το δοκούν. Για άλλους είναι καπιταλισμός με αριστερή κυβέρνηση, για άλλους σοσιαλισμός, για άλλους εργατικός έλεγχος. Στο ζήτημα όμως της ταξικής λαϊκής αλληλεγγύης το KKE σφυρίζει αδιάφορα, όπως άλλωστε έπραξε σε όλη την Πασοκική διετία στο θέμα των απεργιών όπου απεργία νοείται ό,τι συσπειρώνεται γύρω από το ίδιο.

Πώς πρέπει να απαντήσουμε στην κρίση και στην ογκούμενη φτωχοποίηση;

Κατ' αρχήν οφείλουμε να δούμε το ζήτημα πολιτικά, αριστερά και ταξικά χωρίς τα ματογυάλια της άρχουσας ιδεολογίας. Να βρίσκουμε τις ρίζες των πραγμάτων κι όχι τα επιφαινόμενα, να σκάβουμε βαθιά.

Δεύτερον πρέπει να βρισκόμαστε με τις μάζες και κυρίως με την ταξική τους πλευρά. Το κήρυγμα από τον άμβωνα δεν αρμόζει στους κομμουνιστές οι οποίοι πρέπει να είναι με τον κόσμο, να εξηγούν, να υποδείχνουν και να καθοδηγούν. Tρίτον γνωρίζουμε ότι το «κίνημα των πλατειών» ύστερα από το εαρινό φούσκωμά του βιώνει την πίκρα και την απογοήτευση. Ένα κομμάτι αυτού του κόσμου ασχολήθηκε με τα χαράτσια, ένα άλλο, αγνότερο στις προθέσεις αλλά με χαμηλή πολιτικοποίηση, «διαβάζει» την αλληλεγγύη αλλά με πρωτοχριστιανικούς όρους. Υπάρχουν πολλοί αγωνιστές οι οποίοι επειδή θεωρούν ότι ο πόλεμος με το σύστημα είναι ατελέσφορος ρίχνονται με τα μούτρα σε μία επιμέρους μάχη, ένα μεγάλο τμήμα αγωνιστών παλεύει με δεμένα τα μάτια ένα πολυπλόκαμο τέρας. Είναι σαν ο λαός να θέλει να νικήσει τη Λερναία Ύδρα όντας τυφλός!!

Τέταρτον χρειάζεται η υπόθεση της βοήθειας στους φτωχούς - αδύναμους εργαζόμενους να γίνει υπόθεση των μαζικών κοινωνικών φορέων (π.χ. συνδικάτα) και να μην ξεπέσει σε ατομική στάση. Τα σωματεία και οι επιτροπές αγώνα δεν πρέπει να χάσουν το δάσος που είναι ο συνολικός, ενιαίος, παρατεταμένος αγώνας ενάντια σε κάθε αντιλαϊκή πολιτική. Για να το πούμε απλούστερα και λαϊκότερα «να μην αφεθεί ο γάμος και πάμε για πουρνάρια». Κοντολογίς δε μας αφήνει αδιάφορους ο πόνος του εργαζόμενου αλλά το όλο ζήτημα πρέπει να μπει στο μύλο του ταξικού αγώνα αλλιώς θα καταντήσει διαχειρίσιμη ύλη για το σύστημα.