Τι είναι διαλεκτική (μέρος 1ο)

Και τώρα θα μάθουμε τι θα πει διαλεκτική. Επειδή είναι λίγο δύσκολο να το εξηγήσουμε μόνο με το κείμενο σε λίγες μόνο γραμμές, θα το χωρίσουμε σε μερικά “κεφάλαια” για να το πάμε σιγά-σιγά.

 

Το όνειρο πολλών επιστημόνων, από παλιά ήταν να βρουν μια θεωρία να εξηγεί τα πάντα! Απ’ το πώς μεγαλώνει ένα λουλούδι για παράδειγμα μέχρι το πώς δημιουργούνται οι γαλαξίες στο σύμπαν. Απ’ το πώς συμπεριφέρεται το νερό σε υγρή μορφή μέχρι το πώς μαθαίνει ένα παιδί να προφέρει λέξεις… Υπάρχει τέτοιο πράγμα άραγε; Κατ’ αρχήν πώς να εξηγήσεις με μια θεωρία ένα φαινόμενο της φυσικής με ένα φαινόμενο της ψυχολογίας; Πώς θα βρεθεί ένα κοινό έδαφος για πράγματα που φαίνεται να μην έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους, που είναι αντικείμενο διαφορετικών επιστημών;

Άρα λοιπόν, αυτό το κοινό έδαφος δεν χρειάζεται να είναι κάποια επιστήμη, αλλά κάποιο, ας το πούμε μοντέλο σκέψης, μια μέθοδος που αν την ακολουθήσουμε θα βγάλουμε σωστά συμπεράσματα. Η φιλοσοφία, που πολλοί δεν την θεωρούν επιστήμη, είναι ένας τρόπος να γενικεύσουμε τα συμπεράσματα που βγάζουμε από την επιστημονική έρευνα σε κάθε τομέα, να αφαιρέσουμε τα επιμέρους στοιχεία, να κρατήσουμε την ουσία με λίγες λέξεις και να πούμε: έτσι λειτουργεί η φύση, έτσι λειτουργεί το σύμπαν, έτσι λειτουργεί η συνείδηση, έτσι λειτουργούν τα πάντα.

Αυτή την ουσία, αυτό το κοινό έδαφος για τα πάντα, ασφαλώς δεν θα το ανακαλύψει κάποιος φιλόσοφος ξαφνικά επειδή είναι πολύ έξυπνος και πολυμαθής. Θα γίνει επειδή θα ωριμάσουν οι συνθήκες, θα προχωρήσει η επιστήμη τόσο που όλο και κάποιος θα βρεθεί να συμπυκνώσει το νόημα όλων αυτών.

Αυτή η μέθοδος που βρίσκεται “κάτω” και “μέσα” σ’ όλα τα πράγματα σήμερα το ξέρουμε τι είναι: είναι η Διαλεκτική.

Η διαλεκτική ξεκίνησε πρώτα στην Αρχαία Ελλάδα απ’ τον Ηράκλειτο. Η κεντρική ιδέα σ’ αυτά που έλεγε ο Ηράκλειτος είναι ότι όλα είναι ρευστά, τίποτα δεν είναι σταθερό (“Τα πάντα ρει”). Δηλαδή δεν πρέπει τίποτα να θεωρείς ότι είναι σταθερό κι αμετακίνητο για πάντα. Π.χ. το σώμα μας γερνάει σιγά σιγά και πεθαίνει, τα βουνά που τα νομίζουμε αιώνια, δημιουργήθηκαν πριν εκατομύρια χρόνια, διαβρώνονται σιγα-σιγά απ’ τη βροχή, τον αέρα και το ίδιο τους το βάρος. Η γη κάποτε, όταν ο ήλιος εξαντλήσει που λέμε τα “καύσιμά” του και γίνει λευκός γίγαντας, θα κάψει όλο το οξυγόνο της και δεν θα ναι κατοικήσιμη. Τίποτα δεν έχει την ίδια μορφή για πάντα. Κι αν εμείς καμμιά φορά νομίζουμε το αντίθετο είναι γιατί κρίνουμε με βάση το δικό μας χρονικό ορίζοντα: εμείς ζούμε για 80-90 χρόνια το πολύ, ένα βουνό που το βλέπουμε για γενιές και γενιές ζει εκατομύρια χρόνια. Ο ήλιος δεν θα είναι παντοτινός, κάποτε θα σβήσει, αλλά εμείς ζούμε πολύ λίγο και νομίζουμε ότι είναι αιώνιος…

Ηράκλειτος

Τίποτα δεν υπάρχει σταθερό λοιπόν, τα πάντα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση. Κι αν το συνδέσουμε αυτό μ’ αυτά που λέγαμε για την ύλη, τότε θα συμπεράνουμε ότι η βασικότερη ιδιότητα της ύλης είναι ότι βρίσκεται σε διαρκή κίνηση. Ακίνητη ύλη δεν υπάρχει, κι έχει αποδειχτεί κι από τη φυσική αυτό. Ο υποατομικός κόσμος που λέμε, τα πάντα ό,τι βλέπουμε γύρω μας, αποτελούνται από άτομα (κι αυτά με τη σειρά τους από μικρότερα σωματίδια) που πάλλονται, κινούνται συνεχώς.

Το πρώτο πράγμα λοιπόν που θα μάθουμε για τη διαλεκτική είναι ότι τα πάντα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση.




Πηγή:http://dialecticmaterialism.wordpress.com