Η Κοινωνικοποίηση της Επιστημονικής Έρευνας και η Ιδιωτικοποίηση των Αποτελεσμάτων της

Η Κοινωνικοποίηση της Επιστημονικής Έρευνας και η Ιδιωτικοποίηση των Αποτελεσμάτων της
 

Ν. Ασπράγκαθος, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών

Περίληψη

Τρίζουν τα κόκαλα των μεγάλων μαθηματικών: Στις ΗΠΑ, μετά την τελευταία αναθεώρηση της νομοθεσίας για την «προστασία» της «πνευματικής ιδιοκτησίας», μπορείς πλέον να κατοχυρώσεις με πατέντα ακόμη και ένα μαθηματικό τύπο! Στο όνομα της ατομικής ιδιοκτησίας, ο καπιταλισμός πλέον δείχνει καθαρά το ακραίο σκοταδιστικό του πρόσωπο. Επαναφέρει το μεσαιωνικό αποκρυφισμό με όρους αγοράς: Τότε μόνο οι μυημένοι και η εκκλησιαστική εξουσία είχαν πρόσβαση στην επιστήμη, σήμερα ελέγχουν την εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας τα μονοπώλια, που κατέχουν τα πακέτα με τις πατέντες. 

Στην παρούσα εργασία εξετάζεται το σημερινό καθεστώς της ιδιωτικοποίησης των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας, που βασίζονται στην εξέλιξη της επιστήμης μιας συλλογικής και κοινωνικοποιημένης διαδικασίας, που υποστηρίζεται κυρίως με δημόσιες δαπάνες. Στην εργασία δείχνεται ότι οι ρυθμοί της επιστημονικής ανάπτυξης και της οργάνωσης της έρευνας συσχετίζονται με το κοινωνικό σύστημα, το βαθμό ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και των σχέσεων παραγωγής. Οι τάξεις όταν εδραιώνουν την εξουσία τους κρατούν τον έλεγχο της επιστήμη για τη διατήρηση της εξουσίας τους, ενώ οι ανερχόμενες ζητούν την απελευθέρωση της επιστήμης και διαμορφώνουν νέο πλαίσιο επιστημονικής εξέλιξης.

Παρουσιάζονται οι αρχές της κοινοκτημοσύνης, της ελευθερίας και της δημόσιας κριτικής στην αναζήτηση της επιστημονικής αλήθειας, καθώς και το γεγονός ότι κάθε νέα επιστημονική ανακάλυψη εδράζεται σε ότι έχει κληρονομήσει η ανθρωπότητα από επιστήμονες και διανοητές προηγούμενων εποχών.

Δίνονται στοιχεία για τη συγκέντρωση τεράστιων πακέτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας από μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις και ανατρέπεται ο μύθος της εξασφάλισης των πνευματικών δικαιωμάτων των μεμονωμένων δημιουργών ή έστω και μικρών καινοτόμων επιχειρήσεων.

Παρουσιάζεται το καθεστώς της εμπορευματοποίησης, της κατά παραγγελία έρευνας, που γίνεται σήμερα στα πανεπιστήμια, και της προώθησης μιας πολιτικής προς την δέσμευση των αποτελεσμάτων της έρευνας με διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Δίνονται παραδείγματα συλλογικής και ατομικής αντίστασης στο καθεστώς της απαλλοτρίωσης του κοινωνικού αγαθού της επιστήμης μέσω της πατέντας και τέλος παρουσιάζονται προτάσεις για το άνοιγμα ενός διαλόγου μεταξύ των ερευνητών και επιστημόνων αλλά και μέσα στην κοινωνία, για την οργάνωση της αντίστασης ενάντια στο μονοπωλιακό έλεγχο της επιστήμης.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ