Η σιωπηλή κραυγή των νεκρών

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ακούγεται ο απόηχος των συνεχών πτήσεων που πραγματοποιεί από χθες το ελικόπτερο της αστυνομίας στο κέντρο της Αθήνας. Κι αυτός ο ήχος έχει σίγουρα ένα κοινό με τον ήχο των μηχανών του σκάφους του λιμενικού που έπνιξε τα γυναικόπαιδα στο Φαρμακονήσι.

Λέμε έπνιξε γιατί όσο κι αν τα καθεστωτικά μέσα αναπαράγουν για μια ακόμα φορά τα ψέματα του λιμενικού, όσο κι αν ο υπουργός Ναυτιλίας -αυτό το γνήσιο τέκνο της λάιφ στάιλ παρακμής- κατηγορεί τους διασωθέντες, το Σύριζα ακόμα και το Πασοκ ή τον επίτροπο της ΕΕ για πολιτική εκμετάλλευση μιας «τραγωδίας», η αλήθεια που σιωπηλά κραυγάζουν οι νεκροί δεν μπορεί να σκεπαστεί.

Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά* που η επαναπροώθηση έχει νεκρούς, ούτε πρόκειται  για αναλγησία των λιμενόμπατσων πόσω μάλλον για τραγωδία (με φυσικά αίτια;) όπως έκαναν λόγο τα τηλεοπτικά αστέρια που εδώ και χρόνια έχουν αναδείξει τους απόκληρους ως εισβολείς κι εχθρούς του κράτους (ή του ελληνισμού). Αυτή είναι η Ευρώπη-φρούριο, η ήπειρος του πολιτισμού που μεθοδικά κι ορθολογικά δηλώνει τα όρια της: «εντός των τειχών μου ως σκλάβοι ή κρατούμενοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή εκτός στον πάτο της Μεσογείου ή κομμάτια από τις νάρκες». Είναι η εφαρμογή της προτροπής «κάντε τους το βίο αβίωτο» (δηλαδή σκοτώστε τους;) του αργηγού της αστυνομίας Παπαγιαννόπουλου. Αυτή η ρητή, απάνθρωπη βία που αποτελεί το υπόβαθρο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ούτε καλύπτεται από ανθρωπιστικά λογύδρια, ούτε φτιασιδώνεται όσο κι αν ντύνεται τη γλώσσα του ορθολογισμού, ούτε φυσικά μπορεί να μεταρρυθμιστεί. Το μόνο που της πρέπει είναι η συντριβή της ως ελάχιστος φόρος  τιμής στους χιλιάδες νεκρούς.

Επανερχόμαστε όμως σ’ αυτό που ενώνει το ενοχλητικό ελικόπτερο που πετά πάνω από την Αθήνα με το σκάφος του λιμενικού, στο κοινό στοιχείο της αστυνομίας με τους λιμενικούς, που σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ χτυπούσαν και κλωτσούσαν όποιους προσπαθούσαν να διασωθούν, που κράτησαν για 30 ώρες στα κρατητήρια ανθρώπους οι οποίοι είδαν σε μια στιγμή να πνίγεται όλη η οικογένεια τους. Και η αστυνομία και το λιμενικό ανήκουν λοιπόν στο σκληρό πυρήνα του κράτους, όχι επειδή εκεί τους κατατάσσει η επαναστατική σκέψη, αλλά σύμφωνα με την απόφαση του ΣΤΕ. Πιο συγκεκριμένα το ΣΤΕ (αυτός ο φορέας νομιμότητας κατά τη σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία) θεώρησε αντισυνταγματικές τις μειώσεις στους μισθούς των ενστόλων, προκαλώντας πονοκέφαλο στα αστικά επιτελεία. Μέσα από διαρροές όμως οι αξιοσέβαστοι μας δικαστές έσπευσαν να ξεκαθαρίσουν τα αυτονόητα: η ακύρωση των περικοπών δεν αφορά το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά μόνο τους ένστολουςγιατί εκείνοι ανήκουν στον σκληρό πυρήνα του κράτους κι επιτελούν κρίσιμο έργο για την τήρηση κι αναπαραγωγή της κρατικής νομιμότητας. Με λίγα λόγια ο μπάτσος, ο λιμενικός κι ο στρατιωτικός, μας λέει η νομική έκφραση του κράτους «δεν είναι ακριβώς δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά το ίδιο το σώμα και το πνεύμα μου».

Για όσους περιέφεραν τη γελοιότητα των απόψεων τους κάνοντας λόγο για την αστυνομία ως κομμάτι του λαού, ως παιδιά των εργατών κτλ, το ΣΤΕ βάζει τα πράγματα στη θέση τους, συντασσόμενο εξάλλου και με το Σαμαρά που έχει τάξει το πρωτογενές πλεόνασμα στους ενστόλους και με την καθεστωτική διανόηση που δεν κουράζεται να μιλά συνεχώς για σκληρά εργαζόμενους που αμείβονται πενιχρά κτλ. Ας επισημάνουμε εδώ πως με πρόχειρους υπολογισμούς ακόμα και μετά τις περικοπές ο μέσος μπάτσος αμείβεται πολύ καλύτερα από έναν εργάτη, ένα δάσκαλο ή ένα νοσηλευτή κι αυτά τα στοιχεία αφορούν στα επίσημα εισοδήματα της αστυνομίας. Για τα ανεπίσημα παραπέμπουμε στην ταινία Σέρπικο (1973)..

Κι ενώ οι απόκληροι που γλίτωσαν από τη δολοφονική επαναπροώθηση ζητούν απλά να βρουν και να θάψουν τους νεκρούς τους, η σύνδεση που προκύπτει από το έγλημα στο Φαρμακονήσι και την απόφαση του ΣΤΕ είναι αναπόφευκτη για όποιον τολμά να επεκτείνει την κριτική στα ιερά και τα όσια της αστικής δημοκρατίας. Οι ένστολοι λοιπόν πρέπει να εξαιρεθούν από τις περικοπές για να μπορούν να πνίγουν γυναικόπαιδα στο Αιγαίο, να τσακίζουν διαδηλωτές στην ενδοχώρα, να στήνουν σκευωρίες κατά αναρχικών (πιο πρόσφατη αυτή εναντίον του Θεοφίλου), να μην οδηγούνται ποτέ σε δίκη για τις πρακτικές τους (εκ νέου αναβολή τις δίκης 18 μπάτσων για τη βία τον Ιούνη του 2011).Κι έτσι πρέπει να γίνει, γιατί αυτή είναι η δουλειά τους ως ο σκληρός πυρήνας του κράτους. Να εξασφαλίζουν μέσα από το μονοπώλιο της κτηνώδους βίας την αναπαραγωγή των σχέσεων εκμετάλλευσης που όσο κι αν δεν αρέσει σε κάποιους αποτελεί τη βάση του δικαίου και της δημοκρατίας. Και με βάση αυτή την ωμή αλήθεια η κυβέρνηση του κράτους έκτακτης ανάγκης προσπαθεί εδώ και δύο χρόνια να οργανώσει ένα νέο μπλοκ εξουσίας. Ακόμα κι αν η επιχείρηση νόμος και τάξη δείχνει να μην είναι αρκετή να εξασφαλίσει την πολιτική επιβίωση της κυβέρνησης στο βαθμό που δε δύναται να προσφέρει κι υλικά ανταλλάγματα, έχει όμως παράξει μη αντιστρεπτά αποτελέσματα. Αναβάθμιση του ρόλου της αστυνομίας, νέα ιδεολογική -εμφυλιοπολεμική- αφήγηση, σκλήρυνση του περιεχομένου του δικαίου δηλαδή μια εναρμόνιση της κρατικής μορφής με την ταξική ισορροπία. Αυτή η νέα νομιμότητα δεν ταυτίζεται με την κυβέρνηση Σαμαρά κι ούτε θα τελειώσει μαζί της, αυτό μόνο αδαείς ή αστοιχείωτοι πολιτικά που συνωστίζονται γύρω από την προοπτική της κυβερνητικής εναλλαγής μπορούν να το πιστεύουν.

Μα ακούγονται ήδη οι φωνές των απανταχού υποκριτών ή λοιπών συγγενών: «αυτό είναι ισοπεδωτικό, δεν είναι όλοι οι ένστολοι δολοφόνοι, η δημοκρατία και το κράτος έχουν και τις θετικές τους πλευρές, ο Σαμαράς εκτρέπει και παραβιάζει αυτή την καλώς ενοούμενη νομιμότητα, το πρόβλημα είναι οι πολιτικές».

Απαντάμε. Αφού το πρόβλημα είναι οι πολιτικές, τότε τα περιθώρια κάθε ένστολου είναι μηδαμινά, άρα αντικειμενικά μιλώντας δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους ενστόλους, άρα δικαιούμαστε να τους ασκούμε «ισοπεδωτική κριτική» ως θεσμό ή όχι; Κι άραγε ο θεσμός δεν αναπαράγεται μέσα από τις πρακτικές των φορέων του ή υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος αναπαραγωγής του ανεξάρτητος από τους φορείς του;

Δε θεωρήσαμε ποτέ τα σώματα ασφαλείας τίποτε περισσότερο από αυτό που είναι, τα υλικά και ιδεολογικά μαντρόσκυλα του κράτους, τα υποκείμενα που έχουν την ευθύνη για την επιβολή του νόμου, δηλαδή του δικαιώματος στην εκμετάλλευση. Οι κομμουνιστές όσο κι αν διακρίνουν τις μορφές του κράτους, δε εξιδανίκευσαν ποτέ την αστική δημοκρατία και τους προστάτες της, μαθαίνουν να διακρίνουν ανάμεσα στην απατηλή της όψη και το πραγματικό της περιεχόμενο. Κι αυτή η αξιακή θέση μπορεί να μην αρκεί για τη χάραξη πολιτικής, αλλά δίχως αυτή την οριοθέτηση κάθε πολιτική εκπίπτει σε παραλλαγή της κυρίαρχης ιδεολογίας, αναλώνεται σε ηθικιστικά κλαψουρίσματα που αν και δεν ταυτίζονται με τον κυνισμό των κυρίαρχων αποτελούν το συμπλήρωμα του.

Γι’ αυτό κι όσοι φωνασκούν για την απατηλή όψη της δημοκρατίας, ειδικά τώρα που αυτή καταρρέει, όσοι θεωρούν πως μια κυβερνητική αλλαγή μπορεί να επιφέρει ασυνέχεια στο κράτος, όσοι θέλουν να είναι και με τα δίκαια αιτήματα των σωμάτων ασφαλείας, αλλά να καταγγέλουν τη βία τους, οφείλουν να πάψουν να κοροϊδεύουν, αν όχι τους εαυτούς τους, όλους τους υπόλοιπους. Η μετάβαση σε ένα κράτος έκτακτης ανάγκης δεν ακυρώνεται με την  προσφυγή στα θέσφατα της αστικής δημοκρατίας, γιατί το ΚΕΑ είναι το γνήσιο τέκνο της. Η ασυνέχεια στο κράτος μπορεί να συμβεί μόνο με τη συντριβή του, γιατί το κράτος είναι βία. Για αυτή ακριβώς τη βία του θανάτου, κραυγάζουν οι θρήνοι αυτών που επέζησαν στο Φαρμακονήσι και η σιωπή των νεκρών.

Άκης Τζάρας

* Από τον Αύγουστο του 2012 τουλάχιστον 136 πρόσφυγες, η πλειονότητα των οποίων είναι Σύροι και Αφγανοί, έχασαν τις ζωές τους σε τουλάχιστον δώδεκα γνωστά περιστατικά προσπαθώντας να φτάσουν στην Ελλάδα με σκάφος από την Τουρκία. (Πηγή: Διεθνής Αμνηστία)

Κόκκινη Ορχήστρα