H Λιβύη για όλους

Πηγή : Economics of imperialism  

μετάφραση από το Radical Desire

Tony Norfield

Οι παρακάτω είναι κάποιοι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν αξιολογείται η πτώση του καθεστώτος Καντάφι στη Λιβύη:

1. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις είναι τώρα στην καλύτερη θέση για να αποκτήσουν επιρροή στη Λιβύη. Και ειδικά η Βρετανία, η οποία είχε ήδη ηγηθεί στην επανένταξη της Λιβύης στο ιμπεριαλιστικό μαντρί υπό τον Καντάφι. Η βρετανική BP είχε ήδη συνάψει συμφωνίες εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου με το καθεστώς το 2007 -- επρόκειτο για "την μεγαλύτερη δέσμευσή της για εξερεύνηση."[1] Παράλληλα, το London School of Economics (πρόσφατα επονομαζόμενο "Libyan School of Economics" μετά το φιάσκο με τον Saif Al-Islam) ήταν απασχολημένο με την μύηση της λιβυκής ελίτ στα μυστήρια της "διακυβέρνησης." Αυτό ενθαρρύνθηκε, αναμφίβολα, από το Φόρειν Όφις στη Βρετανία, ώστε να αποκτηθεί επιρροή πάνω σε μια νέα γενιά ηγετών.

2. Η Λιβύη είναι ένα κράτος ραντιέρηδων, με την μερίδα του λέοντος από τα ενεργειακά έσοδα να πηγαίνει στον Καντάφι και τη φυλή του. Συνήθως, απέμεναν αρκετά για να διανεμηθούν στις άλλες φυλές ώστε αυτές να κρατηθούν υπάκουες· όταν δεν συνέβαινε αυτό, η πολιτική καταστολή κρατούσε το καθεστώς στη θέση του. Παρ' όλα αυτά, η πολιτική αστάθεια αυξήθηκε μετά την αραβική άνοιξη, η οποία φάνηκε να ανοίγει την δυνατότητα αλλαγής καθεστώτος στις διαφορετικές ανταγωνιστικές προς τον Καντάφι φυλές. Ο Καντάφι ήταν μια χαρά για την Βρετανία και τις άλλες δυνάμεις ενόσω δεν απειλούνταν και εφόσον εξελισσόταν σε σταθερός συνεργάτης. Μετά την Τυνησία και την Αίγυπτο, δεν ήταν πια αρεστός.

3. Η Αρχή Επενδύσεων της Λιβύης ήταν υπεύθυνη για την επένδυση πετρελαϊκών κονδυλίων και είχε περιουσιακά στοιχεία αξίας πάνω από 50 δισεκατομμύρια δολάρια στα μέσα του 2010. Πριν τις κυρώσεις στη Λιβύη νωρίτερα φέτος, είχε ήδη σπρωχτεί από δυτικές τράπεζες σε στοιχήματα με χασούρα για πράγματα όπως μετοχές της Société Générale, επενδύσεις που προωθούσε η Goldman Sachs, και άλλα, που έχασαν σχεδόν όλη τους την αξία. Εκτός από δυνητικά έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, ο έλεγχος αυτών των κεφαλαίων θα είναι μεγάλου ενδιαφέροντος ζήτημα για τις δυτικές δυνάμεις.

4. Η επίθεση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη προωθήθηκε αρχικά από τη Βρετανία και τη Γαλλία. Ξεκινώντας με το συνηθισμένο ψευδεπίγραφο λάβαρο της "ανθρωπιστικής παρέμβασης", έγινε γρήγορα ανοιχτό μέσο προαγωγής της αλλαγής καθεστώτος δια της υποστήριξης ενός από τους εμπλεκόμενους σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Οι Λίβυοι αντάρτες στην Βεγκάζη έπεσαν γρήγορα στην αγκαλιά των δυτικών δυνάμεων, με την βρετανική παρέμβαση να ανοίξουν "συνομιλίες" να είναι πρόδηλη. Από το τέλος του Ιούλη, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο έχει πρεσβευτή στο Λονδίνο, μετά την απέλαση του προσωπικού του Καντάφι. Οι Βρετανοί επίσης έχουν απελευθερώσει πρώην παγωμένα λιβυκά περιουσιακά στοιχεία για να χρηματοδοτήσουν το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο. Σήμερα, η Financial Times αναφέρει ότι το βρετανικό γραφείο στην Βεγκάζη (!) έχει χρησιμοποιήσει μια "διεθνή ομάδα σταθεροποιητικής ανταπόκρισης" υπό την ηγεσία της Βρετανίας ώστε να υποστηριχθεί το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, και ότι μια "ξεχωριστή βρετανική ομάδα βοηθά να οικοδομηθεί η ικανότητα διοίκησης και ελέγχου, περιλαμβανομένων των επικοινωνιών και της εκπαίδευσης της αστυνομίας" [2]

5. Οι ΗΠΑ παρείχαν το μεγαλύτερο μέρος της δύναμης πυρός για την επίθεση στη Λιβύη, αλλά έχουν ουσιαστικά μπει στο περιθώριο από τους Άγγλους και τους Γάλλους. Η Ιταλία, απασχολημένη με το σώου Μπερλουσκόνι, είχε μικρό ρόλο, παρά το γεγονός ότι ήταν η πρώην αποικιακή δύναμη και είχε εκτεταμένες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές σχέσεις με τη χώρα. Πάνω από τα 20% των 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Αρχής Επενδύσεων Λιβύης βρίσκονται σε ιταλικές εταιρίες όπως η Unicredit και η ENI.

6. Ως τώρα, τα γεγονότα στη Λιβύη φαίνονται σαν μια μεγάλη επιτυχία του βρετανικού ιμπεριαλισμού: αλλαγή καθεστώτος προς μια πιο υπάκουη ομάδα εξουσίας, μεγάλες συμφωνίες για το μέλλον, και όλα αυτά με κόστος λιγότερο από 300 εκατομμύρια στερλίνες για τον [βρετανικό] στρατιωτικό προϋπολογισμό. Αλλά η "νέα Λιβύη" θα εξακολουθήσει να αποτελεί αντικείμενο ανταγωνισμού και από άλλες δυνάμεις, και οι ΗΠΑ δεν θα είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένες με το γεγονός ότι ξόδεψαν ένα δισεκατομμύριο δολάρια για να χρηματοδοτήσουν τη στρατηγική της Βρετανίας.

Στις πρώτες πρωϊνές ώρες σήμερα, ο Mahmoud Jibril, πρόεδρος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου είπε, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο της λιβυκής αντιπολίτευσης: "Η Λιβύη είναι για όλους και θα είναι εφεξής για όλους." Εννοούσε ότι όλος ο λαός της Λιβύης θα συμμετέχει εφεξής στην οικοδόμηση της χώρας, αλλά το πραγματικό μήνυμα ήταν ότι η Λιβύη πλέον είναι διαθέσιμη για φάγωμα.

Σημειώσεις:
 
[1] Βλ. τον ιστότοπο της BP: http://www.bp.com/genericarticle.do?categoryId=2012968&contentId=7033600
[2] Βλ. ‘Cameron welcomes Gaddafi retreat’, Financial Times, 22 Αυγούστου 2011.