"Μάρκος, η επανάσταση και οι καθρέφτες"

Η Τσιάπας βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Μεξικού και είναι μια πλούσια πολιτεία με φτωχό λαό. Από το 1992 η Παγκόσμια Τράπεζα τη θεώρησε ως Πολιτεία με υψηλούς κινδύνους ενός κοινωνικού ξεσπάσματος. Το 60% του πληθυσμού είναι αγροτικό, ενώ το 40% αντιπροσωπεύεται από αστούς. Περίπου 6.000 οικογένειες κτηνοτρόφων κατέχουν 3.000.000 εκτάρια (=το μισό της διαθέσιμης επιφάνειας της Πολιτείας).

Τον Δεκέμβριο του 1997 και από τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού ο «εξεγερμένος Υποδιοικητής Μάρκος» στέλνει «στον Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν και/ή στον Πέπε Καρβάλιο» (= ο διάσημος ήρωας των αστυνομικών μυθιστορημάτων του Μονταλμπάν) δύο γράμματα. Στο πρώτο του γνωστοποιούσε ότι θέματα όπως εκείνα που πραγματεύεται ο Μονταλμπάν στα άρθρα του «… μέσα από διαφορετικούς δρόμους πέφτουν στα χέρια και μπροστά στα πόδια μας… η παγκοσμιοποίηση, το εθνικό κράτος που ψυχορραγεί, η κοινωνική Ευρώπη και εκείνη του χρήματος, η αριστερά στην εποχή μας κ.λ.π. Αυτός ο εφιάλτης που μας πουλάνε τώρα σαν τον καλύτερο από τους εφικτούς δρόμους), ίδιος και συγχρόνως διαφορετικός σε εδάφη και ουρανούς Ευρωπαϊκούς και Αμερικανικούς, μας υπόσχεται την πιο τρομερή από όλες τις καταστροφές: εκείνη της ιστορικής μνήμης…».
Στο δεύτερο έθετε κάποιες δυνατότητες συνάντησης. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε και το αποτέλεσμα ήταν μια αποκλειστική συνέντευξη – διάλογος των δύο, όπου πέρα από τις απόψεις τους για θέματα όπως τα παραπάνω και άλλα, παρουσιάζεται το συναρπαστικό πορτραίτο ενός ανθρώπου – θρύλου, με απροσδιόριστη πραγματική ταυτότητα, αποστάτη της τάξης του (αστός, μορφωμένος, φέρελπις), που ηγείται μιας «επανάστασης των απόκληρων» στην επαρχία Τσιάπας του Μεξικού, με παγκόσμια, ήδη, ακτινοβολία, ο οποίος τούτο τον καιρό γυρίζει το Μεξικό με μια μοτοσικλέτα για να ακούσει απόψεις, να συζητήσει με τον πληθυσμό των υπόλοιπων περιοχών, να πάρει τη σύμφωνη γνώμη τους και να γίνει η φωνή όσων αρνούνται το μονόδρομο της παγκοσμιοποίησης, για ένα κοινό σχέδιο δράσης, όχι πια ως υποδιοικητής Μάρκος αλλά ως Αντιπρόσωπος Μηδέν.

«… Εμείς λοιπόν είδαμε ότι πια μας έχουν ξεχάσει, ότι είμαστε πολύ μόνοι, ότι δεν φτάνει τίποτα εκεί: δεν υπάρχουν σχολεία, υγεία, φάρμακα, καλή κατοικία και η γη που έχουμε είναι στα βουνά, σκέτη πέτρα –την καλή την κατέχουν οι γαιοκτήμονες, δηλαδή οι έποικοι. Και βλέπουμε επίσης ότι παραβιάζουν τα δικαιώματά μας… Είπαμε λοιπόν ότι ως εδώ, φτάνει πιά και αρχίσαμε να οργανωνόμαστε ένας ένας, μετά μια οικογένεια, μετά άλλη και μετά ένα ολόκληρο χωριό, μια ολόκληρηκοινότητα… Θέλουμε δουλειά… υγεία… εκπαίδευση… ελευθερία… ανεξαρτησία… δικαιοσύνη και, επίσης, θέλουμε ειρήνη, γιατί αυτό που ζούμε δεν είναι ειρήνη, είναι σαν πόλεμος, μόνο που μας σκοτώνουν έτσι, σιωπηλά, όχι με βόμβες, μας αφήνουν στη λήθη.»

Το βιβλίο του Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (ο οποίος δεν χρειάζεται συστάσεις αφού έχει ήδη παρουσιαστεί από τούτο το ιστολόγιο) "Μάρκος, η επανάσταση και οι καθρέφτες", κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη (217 σελίδες, 17 ευρώ) και αντί επιλόγου περιέχει ένα αναλυτικό Γλωσσάρι των Ζαπατίστας, όπου ο αναγνώστης θα βρει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για τον ΕΖLN (=Εθνικοαπελευθερωτικός Στρατός των Ζαπατίστας) και την ιστορία, την οργάνωση και την εξέγερση των Ζαπατίστας. Για περαιτέρω αναδίφηση και από τις εκδόσεις Κουκκίδα εξαιρετικό πορτραίτο του EZLN υπάρχει και στη μονογραφία της Γκλόρια Μουνιός Ραμίρεζ "EZLN, Η Φωτιά και ο Λόγος".

Και επειδή, όπως πάντα συμβαίνει με τα βιβλία, το ένα οδηγεί, ευτυχώς και αναπόφευκτα, στο επόμενο, αναζητείστε επίσης το κόμικ πολιτικής παρέμβασης του Φιλίπ Σκουαρτσόνι "Γκαρντούνο, στον καιρό της ειρήνης", με σενάριο και σχέδιο του ίδιου και πρόλογο του Ιγκνάσιο Ραμονέ, από τις εκδόσεις Βιβλιοπέλαγος (136 σελίδες, 13,86 ευρώ). Πρόκειται για ένα εικονογραφημένο πολιτικό σχόλιο στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, όπου παρουσιάζεται, εκτός από τους Ζαπατίστας, η «ανθρωπιστική δράση» στη Βοσνία, η δράση των υπερεθνικών Αγορών, ο ρόλος των ΜΜΕ και τα κινήματα αντιπαγκοσμιοποίησης (Σιάτλ, Γένοβα, Βαρκελώνη, Γιοχάνεσμπουργκ).

Καλή ανάγνωση και καλή τύχη…

[Επιμέλεια παρουσίασης, κείμενο: Στάσα Μπαΐλα]

Πηγή: Cogito ergo sum