Βραζιλία: απεργίες, διαδηλώσεις και συγκρούσεις λίγο πριν την σέντρα

Ενώ απομένουν...ώρες για την έναρξη του Μουντιάλ στις 12 Ιούνη στη Βραζιλία, η χώρα συγκλονίζεται από μια σειρά απεργιών και διαδηλώσεων, μεταξύ των οποίων και μια εξαήμερη απεργία των εργαζομένων στο μετρό, η οποία παρέλυσε τη μεγαλύτερη πόλη της Βραζιλίας, το Σάο Πάολο των 12 εκ. κατοίκων. 

Οι αρχές αντιμετώπισαν την απεργία των εργαζομένων στις συγκοινωνίες με ωμή βία και καταστολή. Οι απεργοί και όσοι στάθηκαν στο πλευρό τους ήρθαν αντιμέτωποι με τις πλαστικές σφαίρες, τα δακρυγόνα και τις χειροβομβίδες κρότου των μπάτσων, ενώ σημειώθηκαν δεκάδες συλλήψεις. 

Ένα εργατικό δικαστήριο του Σάο Πάολο, σε μια πρωτοφανή κυριακάτικη συνεδρίαση, έκρινε παράνομη και καταχρηστική την απεργία.  Την ίδια μέρα μια μαζική συνέλευση των εργαζομένων ψήφισε υπέρ της συνέχισης της απεργίας, παρά την απόφαση του δικαστηρίου και τις απειλές της τοπικής κυβέρνησης πως όσοι εργάτες δεν επιστρέψουν στις δουλειές τους την Δευτέρα θα απολυθούν.

Μια συνάντηση μεταξύ συνδικαλιστών και εκπροσώπων της κυβέρνησης της πολιτείας του Σάο Πάολο  τη Δευτέρα το απόγευμα έληξε χωρίς να υπάρξει καμία συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών. Σύμφωνα με βραζιλιάνικα μέσα, το συνδικάτο των εργαζομένων ήταν πρόθυμο να δεχθεί αυξήσεις κάτω από το 12,2% που ήταν το αρχικό του αίτημα, με την προϋπόθεση ότι θα αποσυρθούν οι απολύσεις 60 εργαζομένων για τις ενέργειες τους κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων. 

Ο κυβερνήτης του Σάο Πάολο, Geraldo Alckmin, που το 2006 ήταν υποψήφιος για την προεδρία της χώρας υποστηριζόμενος από τη Δεξιά, τήρησε μια σκληρή στάση λέγοντας πως «δεν είχε τίποτα να συζητήσει», εμμένοντας στην αρχική του πρόταση για αυξήσεις της τάξεως του 8,7% και αρνούμενος την ανάκληση  των απολύσεων.

Υπεύθυνοι της εταιρίας μεταφορών υποστήριξαν την Δευτέρα το απόγευμα ότι το 29% του εργατικού δυναμικού έχει επιστρέψει στα πόστα του και ότι οι 50 από 65 σταθμούς λειτουργούν, αλλά με περιορισμένες υπηρεσίες. 

Το συνδικάτο πραγματοποίησε συνέλευση το βράδυ της Δευτέρας, στην οποία αποφασίστηκε η αναστολή της απεργίας μέχρι την Τετάρτη όποτε και θα συνεδριάσουν εκ νέου για να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν την απεργία τους την επομένη -η οποία θα είναι πρώτη μέρα διεξαγωγής του Παγκοσμίου Κυπέλλου- αν δεν έχει ικανοποιηθεί το αίτημα τους για επαναπρόσληψη των απολυθέντων. 

Η απεργία των εργαζομένων στο μετρό ακολουθεί τις απεργιακές κινητοποιήσεις των δασκάλων σε Σάο Πάολο και Ρίο ντε Τζανέιρο, των οδηγών λεωφορείων και άλλων τμημάτων της εργατικής τάξης. Αυτές οι απεργίες συνοδεύτηκαν από μαζικές διαδηλώσεις ανά τη χώρα ενάντια στις τεράστιες κρατικές δαπάνες για το Παγκόσμιο Κύπελλο, εν μέσω εκτεταμένης φτώχειας και με την κρατική χρηματοδότηση της παιδείας, της υγείας, της στέγασης και άλλων βασικών λαϊκών αναγκών να είναι ανεπαρκέστατη. 

Τα κέρδη του φετινού μουντιάλ αναμένεται να φθάσουν τα 4 δισεκατομμύρια δολλάρια  και πάνω από 2 δις για την FIFA και τους χορηγούς του Κυπέλλου. Περίπου τα διπλάσια από τα κέρδη του μουντιάλ της Ν. Αφρικής το 2010. 

Οι αρχές υποστηρίζουν ότι πήραν το μάθημα τους από τις διαδηλώσεις που συγκλόνισαν τη Βραζιλία έναν χρόνο πριν, όταν οι διαδηλωτές έδωσαν σκληρές μάχες με τις δυνάμεις καταστολής έξω από τα γήπεδα όπου διεξαγόταν το Κύπελλο Συνομοσπονδιών, που χρησίμευσε και ως πρόβα-τζενεράλε για το Παγκόσμιο Κύπελλο. 

Η κυβέρνηση της Βραζιλίας έχει δαπανήσει ένα ποσό που αγγίζει το 1 δισ. δολάρια για την συγκρότηση μιας τεράστιας κατασταλτικής δύναμης, που περιλαμβάνει 57.000 στρατιώτες και 100.000 μπάτσους και ασφαλίτες που με το, σύνηθες πρόσχημα της "τρομοκρατίας", καλείται να προστατέψει την ομαλή διεξαγωγή των αγώνων από τις διαδηλώσεις και τις απεργίες του βραζιλιάνικου λαού. 

Οι προετοιμασίες για το Παγκόσμιο Κύπελλο έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στις μαζικές διαδηλώσεις στους δρόμους του Ρίο, του Σάο Πάολο και άλλων πόλεων της χώρας, ένα χρόνο πριν. Μπορεί οι διαδηλώσεις να προκλήθηκαν λόγω των σχεδιαζόμενων αυξήσεων στις τιμές των εισιτηρίων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, ξεχώρισαν όμως τα συνθήματα που αναφέρονταν στις κολοσσιαίες κρατικές δαπάνες των 8 δις δολαρίων για την κατασκευή και αναβάθμιση  σταδίων και αεροδρομίων.

Στον απόηχο των περσινών μαζικών κινητοποιήσεων η κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος υποσχέθηκε να ανταποκριθεί στα αιτήματα για καλύτερη παιδεία,  υγειονομική περίθαλψη και στέγαση. Η Πρόεδρος Dilma Rousseff όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκε στις υποσχέσεις της αλλά έχει κατ’ επανάληψιν χρησιμοποιήσει τις ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας και τον στρατό για να καταστείλει απεργίες και διαδηλώσεις. 

Η στρατιωτική αστυνομία δρα ως δύναμη κατοχής στις φαβέλες στο Ρίο ντε Τζανέιρο και αλλού. Ήδη από το 2009 η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει την κατασκευή τειχών γύρω από τις φαβέλες του Ρίο, στα πλαίσια των προετοιμασιών για το Μουντιάλ. Έχοντας αποτύχει την επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων, η αστυνομία καταφεύγει στην αστυνομία.  5,600 Βραζιλιάνοι έχουν σκοτωθεί από τις δυνάμεις καταστολής από το 2007, πολλοί από αυτούς στις κατεχόμενες φαβέλες. 

Είναι δεύτερη φορά που το Παγκόσμιο Κύπελλου Ποδοσφαίρου διεξάγεται στη Βραζιλία. Η πρώτη φορά ήταν το 1950, όπου δώδεκα χρόνια μετά το τελευταίο (1938 στη Γαλλία), διεξήχθη το πρώτο μεταπολεμικό Μουντιάλ.  

Η Βραζιλία εκείνης της εποχής ήταν μια χώρα σε διαδικασία ταχείας εκβιομηχάνισης.  Οι ελλείψεις λόγω του πολέμου είχαν επιβάλει τόνωση της εγχώριας παραγωγής. Εκατομμύρια εγκατέλειπαν την ύπαιθρο για να εγκατασταθούν στις παράκτιες πόλεις και τον βιομηχανικό Νότο.  Σύντομα υλοποιούνται τα σχέδια για τη δημιουργία μιας νέας πρωτεύουσας, της Μπραζίλια, στο κέντρο της χώρας, σκοπεύοντας και στην απομόνωση της κυβέρνησης από μαζικές απεργίες και κοινωνικούς αγώνες.  Παρά το γεγονός ότι πάνω από το μισό των κατοίκων της χώρας ζούσε μέσα στη φτώχεια, το βιοτικό επίπεδο και το προσδόκιμο ζωής ήταν σε άνοδο, η  βρεφική θνησιμότητα είχε μειωθεί και οι περισσότεροι Βραζιλιάνοι είχαν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. 

Παρά την ραγδαία αυτή ανάπτυξη,  οι αλλεπάλληλες κυβερνήσεις δεν ήταν ικανές να επιλύσουν τις μακροχρόνιες κοινωνικές και περιφερειακές συγκρούσεις και να απελευθερώσουν την χώρα από των ασφυκτικό κλοιό του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Ο τελευταίος έπαιξε καταλυτικό ρόλο και στην επιβολή, το 1964, μιας βάρβαρης στρατιωτικής δικτατορίας που διήρκησε μέχρι το 1985.

Εξήντα τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950. Εν αντιθέσει με τότε, σήμερα η χώρα βρίσκεται εν μέσω οικονομικής ύφεσης. Για πολλούς Βραζιλιάνους, η χώρα τους κινείται προς τα πίσω. Μια δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα έδειξε ότι το 72% του πληθυσμού είναι δυσαρεστημένο με τον τρόπο που κινούνται τα πράγματα, ενώ ένα χρόνο πριν το ποσοστό των ερωτηθέντων που έδινε την ίδια απάντηση ήταν 55%.

Το 2003, όταν η FIFA ανακοίνωσε ότι η Βραζιλία θα είναι η διοργανώτρια χώρα του Μουντιάλ, η κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος, υπό την ηγεσία του πρώην συνδικαλιστή Luis Inacio Lula da Silva, είχε αναλάβει τα ηνία της χώρας και είχε αυξήσει τις προσδοκίες πως η Βραζιλία από κοινού με την ομάδα των αναδυόμενων οικονομιών που είναι γνωστές ως BRICs (Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία, Κίνα), θα έβρισκε τρόπους για την αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης και την επίτευξη μεγαλύτερης κοινωνικής ισότητας. 

Το μοντέλο που καθιέρωσε ο Λούλα και συνεχίζει να εφαρμόζει η κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος συνδυάζει φιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές ( ιδιωτικοποιήσεις κ.α) με μια λαϊκιστική δημαγωγία και προγράμματα που προσφέρουν ελάχιστη βοήθεια στα πλέον φτωχά στρώματα του πληθυσμού. Προωθήθηκε ως η εναλλακτική πρόταση ανάμεσα στην «Μπολιβοριανή Επανάσταση» του Τσάβες και τις άγριες περικοπές κοινωνικών προγραμμάτων της Ουάσινγκτον. 

Τελικά, ούτε η Βραζιλία, ούτε οι χώρες BRICS, ούτε και οι υπόλοιπες αναδυόμενες οικονομίες αποδείχθηκαν ισχυρότερες από την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, την επιδείνωση του παγκόσμιου εμπορίου και την κατάρρευση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων παγκοσμίως. Η παγκόσμια πτώση της τιμής του σιδηρομεταλλεύματος για παράδειγμα, που ήταν μέχρι πρόσφατα το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Βραζιλίας, έχει πέσει πάνα από 20% μόνο φέτος. Από το 2010 η Βραζιλία αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα πληθωρισμού, ανεργίας και φυγής κεφαλαίων. 

Πληροφορίες από World Socialist Web Site 

(το παραπάνω δεν είναι πλήρης και ακριβής μετάφραση του άρθρου του WSWS)

gortynios.blogspot.gr