Βραζιλία: Μουντιάλ με φόντο τη φτώχεια και τις ανισότητες

Λίγες μόλις ημέρες πριν την έναρξη του παγκοσμίου κυπέλλου προδοσφαίρου στη Βραζιλία και η ένταση στο κοινωνικό επίπεδο κορυφώνεται, με την πρόσφατη μεγάλη απεργία των εργαζόμενων στο Μετρό του Σάο Πάολο. Η απόφαση της τοπικής κυβέρνησης του Σάο Πάολο να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του Μετρό και την απόλυση μεγάλου αριθμού εργαζόμενων αποτέλεσε την σπίθα μιας πολυήμερης απεργίας που παρ' ολίγο να τινάξει στον αέρα την έναρξη του Μουντιάλ. Οι εργαζόμενοι απάντησαν με πενταήμερη απεργία που παρέλυσε τη βραζιλιάνικη μεγαλούπολη ενώ η κυβέρνηση, σε μια κίνηση αυταρχισμού και επίδειξης δύναμης, προχώρησε στην απόλυση 42 ατόμων που εργαζόνταν στο μετρό. Έπειτα από διαπραγματεύσεις του σωματείου εργαζόμενων και της κυβέρνησης της Ντίλμα Ρούσσεφ, αποφασίστηκε η προσωρινή αναστολή της απεργίας – την προσεχή Τετάρτη οι εργαζόμενοι θα ψηφίσουν για την συνέχιση ή μη της απεργίας, σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεν πάρει πίσω την απόφαση απόλυσης των 42 εργαζόμενων στο Μετρό.


Το πρόσφατο μπρα-ντε-φερ μεταξύ κυβέρνησης και εργαζόμενων στις συγκοινωνίες του Σάο Πάολο είναι το πιο πρόσφατο επεισόδιο μιας σειράς κοινωνικών αναταραχών που έχουν ξεσπάσει στη χώρα το τελευταίο διάστημα. Η ολοένα και μεγαλύτερη φτωχοποίηση πλατιών λαϊκών στρωμάτων συνδιάζεται με το υπέρογκο (πάνω από 11,5 δισεκατομ. δολάρια) κόστος της διοργάνωσης του Μουντιάλ, ενώ σε κοντινή απόσταση από τα υπερπολυτελή στάδια που αναμένεται να φιλοξενήσουν τους ποδοσφαιρικούς αγώνες απλώνονται παραγκουπόλεις γεμάτες εξαθλιωμένους βραζιλιάνους.

Στις ογκώδεις διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα το προηγούμενο διάστημα απ' άκρη σ'άκρη της χώρας, η κυβέρνηση απάντησε χρησιμοποιώντας βία και καταστολή, ενώ δεν έλλειψαν και οι αστυνομικές επιχειρήσεις “εκκαθάρισης” στις πάμπτωχες φαβέλες. Τους προηγούμενους μήνες, για τη δημιουργία νέων αθλητικών εγκαταστάσεων, περίπου 170.000 οικογένειες ξεσπιτώθηκαν ενώ την εγκατάσταση δρακόντιων μέτρων ασφαλείας για τις ποδοσφαιρικές αποστολές και τους ξένους επισκέπτες ο βραζιλιάνικος λαός θα πληρώσει 860 εκατομμυρία δολάρια.

Το ερώτημα που πλανάται πάνω απ' τη χώρα της λατινικής Αμερικής είναι ως εκ τούτου το εξής: Παγκόσμιο Κύπελλο για ποιόν; Με την πλειοψηφία του λαού να ζει με λιγότερα από 215 δολάρια το μήνα, τα εισιτήρια των λαμπερών αγώνων (που κοστίζουν από 300 έως 6.000 δολάρια) αποτελούν μάλλον άπιαστο όνειρο για το μέσο βραζιλιάνο. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Pew Research Centre, 61% των βραζιλιάνων πιστεύουν πως η διοργάνωση του Μουντιάλ ήταν μια “κακή ιδέα” που εν τέλει αποσπά μεγάλους πόρους από κοινωνικές παροχές (υγεία, παιδεία, κοινωνική πολιτική κλπ.) ενώ 72% των ερωτηθέντων δήλωσαν δυσαρεστημένοι από την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα.

Το περίφημο "οικονομικό θαύμα" της Βραζιλίας αποδείχθηκε εφιάλτης για τα λαϊκά στρώματα της μεγάλης λατινοαμερικάνικης χώρας. Η ανάπτυξη του 7,5% το 2010 αποτελεί παρελθόν, η ανεργία ακολουθεί σταθερά ανοδική πορεία ενώ η κυβέρνηση προχωρά σε ολοένα και πιο φιλελεύθερες μορφές οικονομικής διαχείρισης. Η κυβέρνηση της Ρούσσεφ καλείται πλέον να "παίξει μπάλα" στο καπιταλιστικό πλαίσιο που επέλεξε να διαχειριστεί, δοκιμάζοντας μείγματα νεοφιλελεύθερων οικονομικών πολιτικών που, αναπότρεπτα, οδηγούν σε χτύπημα εργασιακών δικαιωμάτων, μειώσεις μισθών, περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις και ολοένα και λιγότερες κοινωνικές παροχές. Μην ξεχνάμε ότι στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή αλλά και στο ευρύτερο διακρατικό πλαίσιο (BRICS), η αστική τάξη της Βραζιλίας επιχειρεί να "πλασαριστεί" στην καλύτερη δυνατή θέση, αυξάνοντας με κάθε τρόπο την κερδοφορία της στις πλάτες εκατομμυρίων εργαζόμενων. 

Το εναρκτήριο λάκτισμα του Παγκοσμίου Κυπέλλου θα δωθεί την προσεχή Πέμπτη με τον αγώνα Βραζιλίας-Κροατίας. Αυτό που μένει να φανεί, είναι η στάση του βραζιλιάνικου λαού, της εργατικής τάξης της χώρας απέναντι στις αντιλαϊκές πολιτικές της κυβέρνησης. Ο σπουδαιότερος αγώνας άλλωστε παίζεται καθημερινά στις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέϊρο και των μεγαλουπόλεων, εκεί που οι σύγχρονοι προλετάριοι παλεύουν για την επιβίωση τους.  

Prensa Rebelde