Αίγυπτος: αραβικής άνοιξης συνέχεια

Του Δημήτρη Αργυρού

Τα εκατομμύρια των Αιγυπτίων διαδηλωτών, το ετερόκλητο πολύμορφο πλήθος των εξαιρετικά μορφωμένων νεαρής ηλικίας  προλετάριων και άνεργων/ πρεκαταρίων , αυτό που ανέτρεψε την μεταμπααθική δικτατορία του Μουμπάρακ, απονομιμοποίησε την εκλεγμένη κυβέρνηση των σουνιτών  ισλαμιστών του Μόρσι. Το συγκεκριμένο προλεταριακό πληθυντικό υποκείμενο είναι που έδωσε  δίνει τον τόνο και τον ρυθμό στις εξεγερσιακές διαδικασίες  της «αραβικής άνοιξης». Είναι η νέα πολυμορφική εργατική τάξη που δεν συγκροτείται ως τέτοια, δηλαδή ως ένα συνειδητό εργατικό υποκείμενο,  αποτέλεσμα της παρακμής της εργατικής ταυτότητας, μα σαν μια τάξη της άρνησης ενός κόσμου/ ενός συστήματος/ σε βαθιά παρακμή.    

Δεν την ανέτρεψε όμως και σε αυτό πρέπει νομίζω να είμαστε καθαροί. Διαμόρφωσε τις συνθήκες με την νέα εξεγερσιακή του πνοή, μα δεν την γκρέμισε.  Την ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης των ισλαμιστών  ανέλαβε ο στρατός με αναίμακτο  πραξικόπημα. Και σε αυτό νομίζω πρέπει να είμαστε και πάλι καθαροί.  Ο στρατός της Αιγύπτου που με την «επανάσταση» του Νάσερ έχει αναλάβει ρόλο εκφραστή της γενικής βούλησης  και υπερασπιστή των συμφερόντων της αστικής, καπιταλιστικής τάξης και νομιμότητας.

Τίποτε το περίεργο για τις πρώην αποικίες,  όπου η απουσία της αστικής τάξης κατά την διάρκεια των αντιαποικιακών αγώνων / επαναστάσεων, έφερε στο προσκήνιο μικροαστικά στρώματα διανοούμενων καθώς και τον στρατό, όπου «από τα πάνω» και μέσα από κρατικό τομέα, «κατασκεύασαν» την αστική τάξη.
Μια κρατικοδίαιτη αστική τάξη  που πάνω στην ήττα του πληβειακού παράγοντα και την αιματηρη καταστολή της αριστεράς που είχε στηρίξει τις αντιαποικιοκρατικές επαναστάσεις, έκτισε το δικό της καπιταλιστικό μοντέλο.  Το όποιο μετά την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» υποτάχθηκε στις ΗΠΑ και στο κόσμο των ιδιωτικοποιήσεων και του ΔΝΤ. Φυσικά για τα ιμπεριαλιστικά κέντρα αυτό δεν έφτανε , ο «αραβικός σοσιαλισμός» παρέμεινε σχετικά ανεξαρτητοποιημένος και ανεξέλεγκτος  από αυτά. Με αποτέλεσμα είτε άμεσα, είτε χρησιμοποιώντας την ισλαμική αντιπολίτευση να επιχειρούν να τον γκρεμίσουν.

Αυτόν τον ρυθμιστικό πολιτειακό ρόλο έκφρασε με το χθεσινό του πραξικόπημα ο στρατός  της Αιγύπτου, εκφράζοντας τα στρατηγικά συμφέροντα της αστικής τάξης απέναντι σε ένα θρησκευτικό σεχταρισμό που βάζει την θρησκευτική διαφορά πάνω από την εθνική ενότητα και απέναντι στο εξεγερμένο πλήθος. Κατά συνέπεια δεν αντιλαμβάνομαι τον έπαινο για ένα πραξικόπημα από αριστερή και προοδευτική ματιά.

Οι σουνίτες ισλαμιστές των «αδελφών μουσουλμάνων» ήταν πάντα μια συντηρητική αντιπολίτευση στον Νάσερ και στο μπααθικό και μεταμπααθικό κατεστημένο. Μια συντηρητική αντιπολίτευση που κατά διαστήματα χρησιμοποιούνταν από το μπααθ για να ενσωματώνει τις  λαϊκές αντιδράσεις που κάτω από άλλες περιστάσεις θα πήγαιναν αριστερά.

Επίσης δεν έπαιξαν κανένα, μα κανένα ρόλο στην «αραβική άνοιξη», από τις πρώτες μέρες μαντρώθηκαν και περίμεναν τις εξελίξεις. Παρόλα αυτά και κυρίως για αυτό έπαιξαν το ρόλο του συστημικού  εγγυητή, εκφράζοντας εκλογικά την σιωπηλή πλειοψηφία των Αιγυπτίων σουνιτών. Ταυτόχρονα στηρίχτηκαν από το εξωτερικό και ειδικότερα από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ καθώς και τα ουαχαμπίτικα καθεστώτα του κόλπου.

Επιχείρησαν δε να ακολουθήσουν τον δρόμο της ήπιας ισλαμικής μεταβολής που ακολουθεί και η Τουρκία, ερχόμενη σε συνεννόηση με τους ιμπεριαλιστικούς κύκλους, στηρίζοντας την ένοπλη σουνίτικη αντιπολίτευση στην Συρία, γενικότερα στηρίζοντας τους σουνίτικους κύκλους απέναντι στους σιίτικους. Πιέζοντας την παλαιστινιακή σουνίτικη ΧΑΜΑΣ να μπει στο παιχνίδια της διαμάχης σουνιτών-σιιτών , απέναντι και στην σιίτικη Χεσπολά, που στηρίζει τους κοσμικούς σιίτες/ αλεβίτες της Συρίας.

Η κυβέρνηση του Μόρσι φάνηκε εξ αρχής ανίκανη να δώσει απαντήσεις στα οικονομικά προβλήματα, φάνηκε ανίκανη να μαντρώσει το εξεγερμένο πλήθος.  Ενώ ταυτόχρονα με την πλέον  συντηρητική ερμηνεία του κορανίου, επιχείρησαν μια συστηματική προσπάθεια ισλαμοποίησης της Αιγύπτου. Ενώ διαμέσου της συνεργασίας με τους συμμάχους σαλαφίτες, ένα βίαιο εξτρεμιστικό ισλαμικό, σουνίτικο ρεύμα,  ενίσχυσαν τον θρησκευτικό σεχταρισμό, μεταξύ μουσουλμάνων, χριστιανών ορθοδόξων  και κοπτών. Προκαλώντας εν τέλει την εξέγερση εκατομμυρίων πολιτών και στο τέλος το νέο πραξικόπημα του Αιγυπτιακού στρατού.

Η κατάσταση αυτή την στιγμή θυμίζει επαναστατικές καταστάσεις. Οι «πάνω» δεν μπορούν να κυβερνήσουν όπως πριν, οι  «κάτω» επίσης δεν θέλουν να κυβερνηθούν όπως τα πριν, αλλά ταυτόχρονα απουσιάζει και η εναλλακτική αντισυστημική επαναστατική πρόταση.

Παρά τα βήματα η αιγυπτιακή αριστερά είναι ακόμη αδύνατη, για να προτείνει ένα δρόμο αντικαπιταλιστικής ανατροπής. Μόνο που και στους «πάνω» δεν υπάρχουν έτοιμες απαντήσεις, παρά μόνο ένας θρησκευτικός σεχταριστικός εμφύλιος πόλεμος ή μια μακροχρόνια δικτατορία. Και πάλι αυτές οι λύσεις δεν είναι εύκολες παίρνοντας υπόψη και τα γεωπολιτικά παιχνίδια, καθώς και την δυναμική του πλήθους που γίνεται όλο και πιο δυνατό…

Η αραβική άνοιξη νομίζω  πως έχει ακόμη  πολλά επεισόδια…και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά!!!